• Hematopoietik Kök Hücre / Kemik İliği Nakli Ne Kadar Sürer?

Nakil öncesi hastalığın tipi, evresi, alıcının performansı değerlendirilerek ön hazırlıklar yapılır. Hasta nakile ‘hazırlama rejimi denilen’ kemoterapi ve/veya radyoterapi protokolüyle hazırlanır. Bu protokoller 8-10 gün sürer. Hematopoietik kök hücre nakli bir ameliyat değildir. Nakli planlanan hematopoietik kök hücre kaynağı (kemik iliği, periferik kan veya kordon kanı) kemo/radyoterapi sonrası damar yolu ile hastaya verilir. Bu hücrelerin kan yoluyla yayılarak kemik iliğine ulaşıp yerleşmesine ‘yuvalanma’ denir. Buraya yerleşen donör kök hücrelerinin, sağlıklı kan hücreleri üretmeye başlamasıyla ‘kemik iliği yamanması’ gerçekleşir. Bu süreç ortalama 2 hafta sürmekle birlikte, daha kısa ya da uzun olabilir. Kemik iliği yamanmasından sonra herhangi bir komplikasyon görülmezse hasta 4 hafta sonra taburcu edilir. Komplikasyon yaşanması durumunda hastanede yatış süresi uzayabilir.

• Kemik İliği Bağışının Zararları Var Mıdır?

Donörler sağlıklı kişiler arasından seçilir. Bununla birlikte nakil öncesi tüm kontrollerden geçen donör, kök hücre toplama işlemine göre değerlendirilir. Sonrasında gerçekleştirilecek tüm işlem ve süreçler  hakkında bilgilendirilir. Periferik kan toplama işlemi için, donörde kemik ağrısı olabileceği, toplama işleminin özellikleri ve süresi, aferez doktoru tarafından hazırlık aşamasında anlatılır. Tüm bu riskler, bir insanın hayatını kurtarmak için yapılacak işlemi kabul ettirmeyecek düzeyde değildir. Kemik iliği ve periferik kan kök hücre toplama işlemlerinden sonra, donörün sahip olduğu sağlıklı kemik iliği, kendisinden alınan hücrelerin eksikliğini kısa sürede tamamlar.

• Kemik İliği Vericiden Nasıl Alınır?

Hücre kaynağı olarak kemik iliği tercih edilmiş hastalarda, hücre toplama işi ameliyathanede genel veya epidural anestezi altında gerçekleştirilir. Periferik kanda dolaşan kök hücrelerin toplanması işleminde ise, verici, bir makinaya bağlanır, hücreler toplanır. Kordon kanı ise doğum sırasında toplanıp uygun koşullarda saklandığı için hazırdır.

• Kimler Gönüllü Donör Olabilir?

Gönüllü kök hücre bağışçısı olmak için; 18-55 yaş arası, 50 kg ve üstü vücut ağırlığına sahip olmak, sağlıklı olmak yeterlidir.

Akraba verici:

• Kardeş verici: En uygun verici HLA uygun kardeş vericidir.
• Akraba verici: Akraba evlilikleri sık olan toplumlarda HLA uygun akraba verici bulunabilir.

Akraba dışı verici (gönüllü verici): Ülkemizde ve dünyadaki sağlıklı vericilerin kayıtlı olduğu kemik iliği bankalarında uyumlu donör taraması yapılır. Ayrıca, gönüllü olarak bağışlanmış sağlıklı kordon kanlarının donmuş olarak saklandığı kordon kanı bankaları aracılığıyla da uygun kordon kanı bulunabilir.

• Kök Hücre Naklinde, Sonuçları ve Başarıyı Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Temelde yatan hastalık ve hastalığın evresi, hastanın nakil esnasındaki performansı, hasta-donör uyumluluk derecesi, nakil tipi, donörün cinsiyeti ve yaşı gibi bir çok faktör naklin başarısını etkiler. Genel olarak hastalığın erken evrede olması, hastanın genel durumunun iyi olması, genç hasta ve genç donör, sonucu olumlu yönde etkiler.