Yaşla birlikte gebelik oranlarının düşmesinin en önemli sebeplerinden biri yaş ilerledikçe yumurta kalitesinin azalmasıdır. Yumurta dondurma yöntemiyle yumurtalarını saklayan bir kadın kendini hazır hissettiği zaman isterse 50’li yaşlarda bile çocuk sahibi olma şansını yakalayabilmektedir. Yumurta dondurulması son dönemde özellikle kariyer nedeniyle çocuk sahibi olmayı ertelemek isteyen genç kadınlar içinde bir şans yaratmaktadır.

Kimler Yumurtalarını Dondurabilir?

Kısırlığa neden olabilen radyoterapi, kemoterapi gibi kanser tedavisi öncesi üreme kapasitesinin korunması, yumurtalık fonksiyonunun kaybolmasına yol açabilecek cerrahi operasyonlar öncesi,  düşük over rezervi (DOR) olup henüz doğurmamış veya aile öyküsünde erken menopoz hikayesine sahip olup bunu üç uzman tabipten oluşan sağlık kurulu raporu ile belgelendiren kadınlara ülkemizde yasal olarak yumurta dondurma işlemi yapılabilmektedir.

Dondurma İşlemi Yumurtalara Zarar Verir mi?

Hücrelerin dondurulması hücre ölümüne neden olmaz. Dondurma işlemi hücre içi moleküler hareketin ve hücre metabolizmasının kısa süreliğine durdurulmasıdır. Hücre ölümüne hücre içinde oluşan buz kristalleri neden olur. Mevcut dondurma tekniği ile (vitrifikasyon, camsılaştırma) hücre içi buz kristalleri oluşumu engellenerek hücreler sıvı azot içerisinde yıllarca canlılığını koruyabilmektedir.  

Yumurta Dondurma İşlemi Nasıl Yapılır?

Ortalama 10-14 gün süren ilaç tedavisi ile yumurtalıklar kontrollü bir şekilde uyarıldıktan sonra anestezi altında yumurta toplama işlemi yapılmaktadır. Bu işlem sonrasında elde edilen  yumurta hücreleri vitrifikasyon (hızlı) dondurma yöntemi uygulanarak dondurulur. Dondurma öncesi kişiden mutlaka izin formu alınmalıdır. Dondurma sebebini belirten belge ve raporlar forma eklenmelidir. Dondurulan gonad hücreleri  -196 °C’de sıvı nitrojen içeren saklama tanklarında kayıtları tutularak saklanırlar.

Yumurta Dondurma İşlemi ile Sağlanan Gebeliklerde Bebekler Sağlıklı mıdır?

Yumurta dondurma işlemi doğacak bebeğe zarar vermez. Dondurulmuş oositler ile ilk ikiz gebelik 1986 yılında gerçekleşmiş ve o günden bu yana konjenital anomali olmaksızın binden fazla canlı doğum gerçekleşmiştir. Yapılan çalışmalarda yumurta dondurma ile elde edilen dondurulan yumurtalardan elde edilen canlı doğumlar ile taze yumurtalardan elde edilenler obstetrik (diabet, hipertansiyon, erken doğum, anemi vs) ve perinatal sonuçlar açısından karşılaştırıldığında anlamlı farklılık gözlenmemiştir. Vitrifikasyon ile dondurulan yumurtalardan elde edilen embriyoların tekrar dondurulmasının canlı doğum oranına olumsuz etkisi gözlenmemiştir.

Dondurulan Yumurtalar Ne Kadar Süreyle Saklanabilir?

Saklama süresi 1 yıldır (her yıl hastanın onayı ile süre 5 yıla kadar uzatılabilir, 5 yıldan sonra Sağlık Bakanlığı onayı gerekmektedir). Yumurtaları dondurulan kişi artık yumurtaları kullanmama kararı aldıysa ve saklanmasını devam ettirmek istemiyorsa tek seçenek yumurtaların imha edilmesidir. Bunun için tüp bebek merkezine başvurarak imha nedenini belirten ve imzasının olduğu talep dilekçesini vermesi gerekmektedir. Bunun üzerine Sağlık Bakanlığına bildirim yapılarak yumurtalar imha edilmektedir.