Prostat Kanseri Nedir?

Prostat kanseri, prostat bezinde başlayan ve bu bezin hücrelerinde kontrolsüz bir şekilde büyüyen kanserli bir hastalıktır. Erkekler arasında en sık görülen kanserler arasında yer alan prostat menseri kanseri genellikle ileri yaşlarda ortaya  çıkar. Ancak, nadir durumlarda genç yaşlarda da görülebilmektedir. Örneğin, 40 yaşında bir erkekte de prostat kanseri teşhis edilebilir.

Prostat kanseri tedavisi, kanserin derecelendirmesine (gleason grade), kanserin prostat dışına ya da lenf bezleri veya uzak organlara yayılımı ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilmektedir. Tedavi seçenekleri arasında operasyon, radyasyon tedavisi, hormon tedavisi, kemoterapi ve hedefe yönelik tedaviler yer almaktadır. Örneğin, erken evre prostat kanseri teşhisi konulan bir hastada, cerrahi müdahale genellikle en uygun tedavi seçeneği olabilir. Bununla birlikte, ileri evre prostat kanseri olan bir hastada ise radyasyon tedavisi ve hormon tedavisi kombinasyonu tercih edilebilir.
Erken teşhis ve uygun tedavi ile prostat kanseri tedavi edilebilir ve birçok hasta uzun süre sağlıklı bir şekilde yaşayabilir. Bununla birlikte, her hastanın genel sağlık durumu ve kanserin evresi farklı olduğundan, tedavi seçeneklerinin etkinliği ve sonuçları da farklılık gösterebilir.

Prostat Kanseri Belirtileri Nelerdir? 

Prostat kanseri belirtileri erken evrelerde hiçbir yakınmaya neden olmayabilir ve hastalık ilerledikçe ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle ailede prostat kanseri öyküsü olan erkekler 40 yaşında, sağlıklı ve yakınması olmasa bile 50 yaşından itibaren prostat kontrolü yaptırmalıdır. Yakınmalar iyi huylu prostat büyümesinde görülen yakınmalara benzeyebilir. Bu yakınmalar; 

• İdrar yaparken zorlanma veya güçlük çekme.
• Özellikle gece sık idrara çıkma ihtiyacı
• İdrar akışının zayıflaması veya kesilmesi.
• İdrar yaparken yanma veya acıma hissi.
• Kanlı idrar veya meni.
• Pelvik bölgede ağrı veya rahatsızlık.
• Ereksiyon sorunları.
• Sertleşmiş veya sert kitlelerin hissedilmesi (prostat muayenesi sırasında).

Bu belirtiler diğer sağlık sorunları ile ilişkili olabilir, ancak prostat kanserinin belirtileri olduğu da göz önünde bulundurulmalıdır.

Prostat Kanserinin Evreleri Nelerdir? 

Prostat kanserinin evreleri, kanserin ne kadar yayıldığını ve ne kadar agresif olduğunu belirlemeye yardımcı olmak için kullanılan bir sınıflandırma sistemidir. Evreleme, kanserin tedavi seçeneklerini belirlemede önemli bir rol oynar. Prostat kanseri genellikle aşağıdaki evrelerden birine sınıflandırılır: 

1.Evre I: Prostat kanseri sadece prostat bezinde bulunur ve yayılmamıştır.
2. Evre II: Kanser, prostat bezinden çevre dokulara yayılmıştır, ancak lenf düğümlerine veya diğer organlara henüz ulaşmamıştır.
3. Evre III: Kanser, prostat dışındaki organlara veya lenf düğümlerine yayılmıştır.
4. Evre IV: Kanser, prostat dışındaki organlara veya lenf düğümlerine yayıldığı gibi, uzak organlara da metastaz yapmıştır.

Prostat Kanseri Neden Olur? 

Prostat kanserinin kesin nedenleri tam olarak bilinmemektedir, ancak birçok faktörün bir araya gelerek prostat kanserinin oluşumuna katkıda bulunabileceği düşünülmektedir. Bu faktörler arasında genetik yatkınlık, yaş, ırk, hormonal faktörler, çevresel faktörler, ve yaşam tarzı faktörleri bulunabilmektedir. 
Prostat kanserinin kesin nedenlerinin bilinmemesi, prostat kanserinin oluşumunda tek bir faktörün rol oynadığına dair bir kanıt olmadığı anlamına gelmez. Örneğin, bazı çalışmalar genetik yatkınlığın prostat kanseri riskini artırabileceğini göstermiştir. Ancak, bu durumda bile ailesinde prostat kanseri olan birçok insanın da kansere yakalanmadığı görülmektedir. Bu nedenle, genetik yatkınlığın tek başına prostat kanserinin oluşumunda etkili olduğunu söylemek yanlış olabilmektedir. Prostat kanserine neden olan etkenler şöyle sıralanmaktadır: 

Genetik Yatkınlık: Ailesinde prostat kanseri öyküsü olan kişilerde, diğer bireylere göre daha yüksek bir risk görülmektedir. Bazı genlerdeki değişiklikler, prostat kanseri gelişimine katkıda bulunabilmektedir. 
Yaş: Yaş ilerledikçe prostat kanseri riski artar. Özellikle 50 yaş ve üzeri erkeklerde daha sık görülmektedir.
Irk: Prostat kanseri, Afro-Amerikalı erkeklerde daha yaygın olarak görülmektedir. Bu grup, diğer etnik gruplara göre daha agresif ve ileri evre kanserlerle karşılaşma eğilimindedir.
Hormonal Faktörler: Testosteron hormonu, prostat kanserinin büyümesinde rol oynayabilir. Daha yüksek testosteron seviyeleri, prostat kanseri riskini artırabilir.
Çevresel Faktörler: Bazı çevresel faktörler, prostat kanseri riskini artırabilir. Örneğin, aşırı kilo, sigara içmek, bazı kimyasallara maruz kalmak gibi faktörler bu riski artırabilir.
Yaşam Tarzı Faktörleri: Düzensiz beslenme, hareketsiz yaşam tarzı, obezite, alkol tüketimi gibi faktörler prostat kanseri riskini artırabilir. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, prostat kanseri riskini azaltmada önemli bir rol oynayabilir.

Prostat Kanseri Nasıl Teşhis Edilir? 

Prostat kanseri teşhisi için birkaç farklı yöntem kullanılabilir. Bunlar arasında rektal muayene, PSA kan testi ve prostat biyopsisi yer alır. Rektal muayene, doktorun parmakla prostatı kontrol etmesini sağlayan bir yöntemdir. PSA kan testi ise prostat kanserine spesifik olmamakla beraber, yüksek bir seviye kanser riskini gösterebilir. Son olarak, prostat biyopsisi, şüpheli bölgelerden doku örneklerinin alınarak laboratuvar analizine gönderilmesini içerir. Bu yöntemlerin kombinasyonu, prostat kanserinin teşhisinde yardımcı olmaktadır. 

Bu yöntemlerin bir veya birkaçı kullanılarak prostat kanseri teşhisi konabilmektedir. Erken teşhis, prostat kanserinin başarıyla tedavi edilmesi için önemlidir, bu nedenle düzenli doktor kontrolü ve tarama testleri önemlidir. 

Prostat Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Prostat kanseri tedavisi, kanserin evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. İşte prostat kanseri tedavisinde kullanılan bazı yaygın yöntemler:

Cerrahi: Prostat kanserinin tedavisinde en sık kullanılan yöntemlerden biri cerrahi operasyondur. Prostat bezinin tamamen veya kısmen çıkarılması amacıyla gerçekleştirilen bu operasyon, kanserin yayılmasını engellemek ve hastanın sağlığını korumak için uygulanmaktadır.

Radyoterapi: Prostat kanseri tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem ise radyoterapidir. Yüksek enerjili ışınlar kullanılarak kanser hücreleri hedeflenir ve yok edilir. Radyoterapi, uygun hastalarda cerrahi yönteme  alternatif olarak ya da  müdahaleye uygun olmayan hastalar için tercih edilen bir seçenektir.
Hormon tedavisi: Prostat kanseri, erkeklik hormonu olan testosteronun etkisiyle büyüyebilir. Bu nedenle hormon tedavisi, kanser hücrelerinin büyümesini durdurmak veya yavaşlatmak amacıyla kullanılır. İleri evre prostat kanseri olan (uzak organlara yayılmış) hastalar için kullanılmaktadır. Hormon tedavisi, cerrahi veya radyoterapi sonrası da  uygulanabilir.

Kemoterapi: Prostat kanserinin ileri evrelerinde veya yayıldığı durumlarda kemoterapi tedavisi uygulanabilir. Kemoterapi, kanser hücrelerini öldüren veya büyümesini durduran ilaçların kullanılmasıdır. Ancak kemoterapi genellikle hormon tedavisine direnç kazanan, tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen veya ileri aşamada olan hastalara uygulanmaktadır.

Hedefe Yönelik Tedaviler: Hedefe yönelik ilaçlar, kanser hücrelerinin belirli hedeflere saldırmasını engelleyen veya bloke eden ilaçlardır. Özellikle hormon reseptörlerini hedef alan veya kanser hücrelerinin büyüme sinyallerini engelleyen ilaçlar hedefe yönelik tedaviler olarak kullanılabilir. Bu tedaviler, kanser hücrelerine daha doğrudan etki ederek yan etkileri minimize etmeyi amaçlar. Hedefe yönelik tedaviler, kemoterapinin yanı sıra veya bazen kemoterapi yerine kullanılabilir. Bu tedaviler genellikle daha spesifik bir şekilde kanser hücrelerine etki eder ve hastaların yaşam kalitesini artırabilir.

İmmünoterapi: İmmünoterapi, vücudun kendi bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı savaşmaya teşvik etmek için kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bazı prostat kanseri hastalarında immünoterapi kullanımı araştırılmaktadır. Bu tedavi yöntemi, kanser hücrelerine karşı bağışıklık sistemini güçlendirerek onları yok etmeyi hedefler. İmmünoterapi, diğer tedavi yöntemlerine ek olarak veya tek başına kullanılabilir. Prostat kanseri hastalarında immünoterapi kullanımının etkinliği araştırılmakta olup, gelecekte daha yaygın bir şekilde kullanılabileceği düşünülmektedir.

Prostat kanseri tedavisi genellikle birden fazla yöntemin bir kombinasyonunu içerebilir ve doktorlar hastanın durumunu değerlendirerek en uygun tedavi planını belirlerler. Tedavi seçenekleri ve yaklaşımı bireysel olarak değişebilir, bu nedenle her hasta için özel bir tedavi planı oluşturulması önemlidir.