Erken teşhisin, skolyozun ilerlemesini durdurmak ve daha başarılı bir tedavi süreci sağlamak için kritik olduğunu vurgulayan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Gökşen Gökşenoğlu, “Skolyozu erken evrede tespit ettiğimizde, uygun egzersiz tedavisi ile omurgadaki eğriliğin ilerlemesini durdurabilir ve hatta normal sınırlara döndürebiliriz.” dedi. Hastaya uygun egzersiz programı verilmediği takdirde bunun tam tersi bir tabloyla karşılaşılabileceğini belirtti.

Skolyoz Nedir?

Skolyoz özellikle adölesan çağında sık karşılaşılan önemli bir sorun. 10-18 arasındaki adölesanlarda idiyopatik yâni nedeni bilinmeyen skolyozun görülme sıklığının yaklaşık yüzde 2-4 arasında olduğunu hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı “10 derece ve üzeri skolyoz oranı yüzde 2-4 iken, 20 derece ve üzeri skolyoz görülme oranı yüzde 0.3-0.5 civarındadır.” Kız çocuklarında skolyoz ilerleme riskinin erkeklere göre 8-10 kat daha fazla olduğunu hatırlatan Doç. Dr. Gökşenoğlu, bu nedenle özellikle ergenlik döneminde düzenli taramaların önemine işaret etti.

Skolyoz Neden Olur?

Son yayınlanan literatür araştırmalarına göre, skolyozun yüzde 80 civarında büyük bir kısmının henüz nedeni belirlenememiş (idiopatik) tipte olduğunu ve daha çok boy uzamasının hızlı olduğu ergenlik döneminde oluştuğunu söyleyen uzmanımız “Bu dönemde çocukların gelişimleri çok hızlı olduğu için skolyozun da aynı hızla büyüyebildiğini tespit eden çalışmalar vardır. Bu yüzden erken müdahale skolyoz tedavisinin olmazsa olmazı diyebiliriz.” Diye konuştu.

Skolyoz Nasıl Anlaşılır?

Skolyozda erken tanıyla yüz güldürücü sonuçlar alınabildiğini ve bu noktada ebeveynlerin çok dikkatli olmaları gerektiğini hatırlatan uzmanımız sözlerini şöyle tamamladı: “Aileler, çocuklarının yamuk oturmasına sık sık denk geliyorsa, kıyafetlerinin orantısız durduğunu düşünüyorsa ya da kamburluğunun arttığını ve omuzlarının asimetrik durduğunu fark ederlerse vakit kaybetmeden ilgili hekimlere başvurmalarını öneririm.”

Egzersizle Skolyoz Düzelir mi?

Skolyoz tedavisinde egzersizin etkinliğini destekleyen çok sayıda bilimsel çalışma bulunduğuna dikkat çeken uzmanımız şu bilgileri paylaştı: “Omurga eğriliklerinde esneklik kaybı sık karşımıza çıkıyor. Hawes, esnekliği korumanın ve artırmanın önemini vurgulayan çalışmalar yapmıştır. Egzersizler, skolyozun ilerlemesini durdurmaya, eğriliğini azaltmaya, kozmetik görünümü iyileştirmeye ve eğer kullanılıyorsa korsenin olumsuz etkilerini azaltmaya yardımcı olur. Erişkinlerde ise skolyoza özel egzersizler, ağrı tedavisinde başarılı sonuçlar vermektedir.”

Skolyoz Hastasına Hangi Egzersiz Programı Uygulanır?

Skolyoz tanısı alan çocuklar için egzersiz programlarının nasıl olması gerektiğini söyleyen uzmanımı şu cümlelerle anlattı: “Skolyoz tanısı alan çocuklarda, hekim tedavi programını ve hedefleri belirler. Bu konuda deneyimli bir fizyoterapist ile birlikte çalışır. Burada en önemli olan nokta, skolyoz tedavisinin kişiye özel olduğu ve her egzersizin kişiye özel olarak verilmesi gerektiğidir. Her skolyoz hastasında aynı egzersiz programı uygulanmayabilir.”

Doğru Egzersizle Cerrahi Öncesinde de Skolyoz Derecesi Düşürülebiliyor

Doğru egzersiz programı ile cerrahinin başarı oranının da yükseltilebildiğine işaret eden uzmanımız “Cerrahi müdahale öncesinde egzersiz uygulaması yapıldığında skolyoz derecesinde azalma gerçekleşen vakalarımız olduğundan, cerrahinin de başarı oranını yükseltebiliyoruz. Bazı vakalarda ise cerrahiye gerek kalmadan egzersiz ile olumlu sonuçlar alabiliyoruz.” Diye konuştu.

100 yıldan fazla bir süredir skolyoz tedavisinde özel egzersizlerin uygulandığını belirten uzmanımız şu yaklaşımları sıraladı: “Schroth, Schroth Best Practice, Lyon, Skolyoz için Bilimsel Egzersiz Yaklaşımı, Barcelona Skolyoz Fizik Tedavi Okulu, Dobomed, Side Shift ve Skolyozun Fonksiyonel Bireysel Tedavisi. “Bunlar arasında en yaygın kullanılan ve etkinliği kanıtlanmış yöntem Schroth metodudur. Son araştırmalar, Schroth Best Practice egzersizlerinin en etkili yöntemlerden biri olduğunu göstermektedir.”

Ebeveynlerin Tutumu Önemli

Skolyoz tedavisinde ebeveynlerin rolüne dikkat çeken Yeditepe Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabitasyon Uzmanı sözlerine şöyle devam etti: “Aileler bazen ilerlemesinden korktukları için ya da sıkı takip etmek amacıyla çocuklarına baskı yaparak egzersiz yaptırabiliyor veya sürekli dik durmalarını söyleyebiliyorlar. Ancak bu yaklaşım çocuklar için yorucu olabilir. Çocukların, skolyozdan korkmadan bunun düzeltebileceğini bilerek özveri ile egzersiz yapması ve günlük yaşamını bu şekilde düzenlemesi gerekir. Bizler fiziksel tıp ve rehabilitasyon ekibimizle beraber aile eğitimini önemsiyoruz. Çocuklara egzersizi zorla değil de sevdirerek, onların yaşamlarının bir parçası haline getirerek egzersiz yaptırmayı hedefliyoruz.”