Anne adayları çalışma hayatına devam edebilir. Bununla birlikte, hamile olmak iş yaşamında bazı zorlukları da beraberinde getirebilir. İşyerinde sağlıklı ve üretken kalmak için neler yapılması gerektiğini ve hangi durumların gebeliğinizi tehlikeye atabileceğini bilmeniz gerekir. Konuyla ilgili sorularımızı Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Melis Koçer Yazıcı cevapladı.

Anne Adayları Kaçıncı Haftaya Kadar Çalışabilir ve Araba Kullanabilir?

Hamileyken çalışmaya devam edip edemeyeceğiniz aslında mevcut işinize ve sizin kondisyonunuza bağlıdır. Her iş farklı olsa da; geleneksel ofis ortamlarının dışındaki birçok meslekte çalışan kadınların gebelik süreçlerinde işlerine devam etmesi muhtemelen güvenlidir. Ancak saatlerce ayakta durmanızı veya çok fazla ağır kaldırmanızı gerektiren bir işiniz varsa öncelikle bu durumu doktorunuzla ve görev değişikliği açısından da yöneticinizle konuşmanız gerekebilir. Tüm işler farklı fiziksel, duygusal ve zihinsel yükler getirir, bu nedenle doğum izninize ne zaman başlayacağınıza dair kesin bir kural yoktur. Sizin ve bebeğiniz için en iyisinin ne olduğunu bulmak için sağlık ve mali durumunuz dahil tüm seçenekleri düşünmek gerekebilir.

Sağlıklıysanız ve hamilelik komplikasyonları için daha yüksek risk altında değilseniz, işiniz zararlı kimyasallara maruz kalmayı içermiyorsa veya fiziksel olarak zorlayıcı değilse istediğiniz takdirde 37. gebelik haftanıza kadar çalışabilirsiniz. Ülkemizde sigorta kapsamında çalışanların doğum öncesi ve sonrasında yasal izinlerini kullanabilmesi için 32. gebelik haftasında mutlaka doktorlarından çalıştıklarına ya da doğum iznine ayrıldıklarına dair belgeyi çalıştıkları kurumlara vermeleri gerekmektedir.

Hamilelikte İşe Giderken Araba Kullanmak Güvenli midir?

Doktorunuz herhangi bir kısıtlama getirmediyse araba kullanmak gebelikte güvenlidir. Yine de direksiyon simidi göbeğe ve dolayısıyla bebeğe (yaklaşık 20 cm) çok yakın olur olmaz sürüşü bırakmanız önerilir. Koltuk ile direksiyon/ön cam arasındaki mesafeyi mümkün olduğunca artırmalı ve başınızı ve boynunuzu korumak için koltuk başlığının doğru konumda olduğundan emin olmalısınız. Tüm bunları yaparken hava yastığını devre dışı bırakmaya gerek yoktur. Gebelik döneminde araba kullanırken asla yapmamanız gereken bir şey de yeterince dinlenmemektir. Bir diğer yaygın hata, emniyet kemerini gevşetmek için araba koltuğunda minder veya yastık veya klips kullanmaktır. Emniyet kemerini gevşetebilecek veya çalışmasını herhangi bir şekilde etkileyebilecek herhangi bir şey yapmaktan kaçınmalısınız.

Yemek ya da kahve molalarında dışarı çıkıp ufak yürüyüşler yapmak hem hareket etmenize hem de mental olarak rahatlamanıza yardım edecektir.

Çalışan Hamilelerin En Sık Karşılaştıkları Sorunlar Nelerdir?

Bazı çalışma koşulları, özellikle erken doğum riski yüksek olan anne adayları için risklidir ve bu çalışma koşulları değiştirilmesi önemlidir;

• Zararlı maddelere maruz kalma

• Uzun süreli ayakta kalma

• Ağır kaldırma, yukarı uzanma, tırmanma veya taşıma

• Aşırı ses

• Aşırı sıcaklık mevcutsa işvereniniz ya da yöneticinizden çalışma koşullarınızı değiştirme amacıyla yardım isteyebilirsiniz.

İşyerinde Oturma Pozisyonu, Çalışma Saatleri Gibi Konularda Nasıl Önlemler Alınabilir?

Birçok hamile kadın, özellikle üçüncü trimesterlerinde genelde gece uykudan uyandıran hissizlik, uyuşma ya da ellerin iç tarafına doğru ağrı semptomları veren bir tür karpal tünel sendromu yaşar. Genellikle ince parmak hareketlerinden kaynaklanan median sinirde tahrişin bir sonucu olan karpal tünel sendromu, su tutulmasından kaynaklanan şişlikten de kaynaklanabilir. Bileklerinizi nötr bir pozisyonda tutmak, klavyenize yaslanmamak ve çalışırken ellerinizi, bileklerinizi ve kollarınızı düz bir çizgide tutmak şikayetlerin azalmasında yardımcı olacaktır.

En az 45-60 dakikada bir ayağa kalkın ve yürüyün. Gün boyunca hareket etmek  özellikle alt bacaklardaki kan dolaşımını sürdürecek ve siyatik, varisli damarlar, kan pıhtıları dahil olmak üzere bazı yaygın hamilelik sorunlarının azaltılmasına yardımcı olacaktır. Hareketi artırmak için arkadaşlarınızla telefonda mesajlaşmak ya da konuşmak yerine yanlarına gidebilir, bir bardak su içmek veya bir belgeyi almak için kalkıp yürüyebilirsiniz. Yemek ya da kahve molalarında dışarı çıkıp ufak yürüyüşler yapmak da hem hareket etmenize hem de mental olarak rahatlamanıza yardım edecektir.

Oturur pozisyondayken ayaklarınızı desteklemek için bir ayaklık veya büyük bir kutu kullanmak ayak ve ayak bileklerindeki şişliği azaltacaktır.
İlerleyen haftalarda sıklıkla kullandığınız nesneleri yakın mesafede tutun. Büyüyen karnınızla nesnelere ulaşmak giderek daha zor hale gelebilir. Nesneleri bir santim bile yaklaştırmak sırt ve omuz konforunu artıracaktır.

Anne Adaylarının Ofiste Nelere Dikkat Etmesi Gerekir?

İş yerinde mümkünse düzenli molalar verin. Enerji seviyenizi artırmak için 5 dakikalık farkındalık (mindfullnes) egzersizleri veya nefes egzersizleri yapın. Bütün gün ayakta durmaktan kaçının.

Rahat ayakkabılar ve giysiler giyin. Özellikle gün sonunda daha da dayanılmaz şekilde artan bacaklardaki şişmeleri ve bacak ağrılarını azaltmak  ya da geçirmek için, kompresyon çorabı giymenin de oldukça yardımcı ve rahatlatıcı olduğu düşünülmektedir.

Çalışan Annenin İş Yerinde Beslenme Konusunda Nelere Dikkat Etmesi Gerekir?

Özellikle ilk aylarda çalışmak, sabah bulantısı yaşıyorsanız ve gerçekten yorgun hissediyorsanız zor olabilir. Bu semptomları yönetebilmek için yapabileceğiniz şeyler arasında; küçük miktarda ama sık ve düzenli, sağlıklı öğünler ve atıştırmalıklar yemek, bolca su içmek (ortalama 8 bardak ya da 2 litre) ve mümkün olduğunca dinlenmek olabilir.

Krakerler ve diğer hafif yiyecekler mide bulantısında hayat kurtarıcı olabilir. Zencefil içeren şekerler veya zencefil çayı ile yapılan zencefilli gazoz da çok tüketmemeye dikkat ederek- yardımcı olabilir.

B-6 vitamini hamilelik sırasında güvenli kabul edilir ve kolayca elde edilebilir. Kilo kaybı ile birlikte şiddetli bulantı ve kusma durumlarında ise mutlaka doktorunuza danışın ve onun önerdiği ilaçları tercih edin.

Demir ve protein açısından zengin besinler tüketin. Yağsız kırmızı et, kümes hayvanları, deniz ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, demir takviyeli tam tahıllı tahıllar ve fasulye gibi yiyecekleri seçin. Gebeliğin ilk üç ayında kendinizi yorgun hissetmeniz normaldir; fakat yorgunluğunuz gidererek artıyor veya ilerleyen gebelik haftalarına rağmen geçmiyorsa kansızlık ve başka hastalıklar açısından araştırılmanız gerekecektir.

Özellikle daha hareketsiz çalışan gebeler için kabızlığı hafifletmek için turpgiller, fasulye ve kepekli tahıllar gibi lif oranı yüksek yiyecekleri tercih etmek yardımcı olabilir.

Hangi Bebetik Komplikasyonları Çalışmayı Azaltmak veya Bırakmak Gerektiği Anlamına Gelebilir?

Çoğul gebeliği olan anne adaylarında erken doğum riski çok daha yüksektir. Ya da gebelik öncesinden gelen yüksek tansiyon veya gebelik döneminde ortaya çıkan yüksek tansiyon ve preeklampsi tablosu ortaya çıktıysa, bebeğin plasentası rahim ağzına yakın, aşağıya yerleştiyse yani plasenta previa teşhisi konulduysa, önceki gebeliklerinizde rahim ağzı yetmezliği / ölü doğum /erken doğum öykünüz varsa, bebeğiniz normal sınırlarda büyümüyor geri kalıyorsa veya intrauterin büyüme kısıtlamanız (IUGR) varsa mevcut durumunuzun şiddetine bağlı olarak size hamilelikte yatak istirahati önerilebilir ve bu da aktivitenizi bir ölçüde kısıtlayabilir. Sonuç olarak da çalışmanıza mutlak engel olmasa da; çalışma saatlerinizi ve gebelik sürecindeki çalışma sürenizi etkileyebilir.