Lohusalık, doğum eylemi bittikten sonra plasenta ve zarlarının ayrılmasından sonraki 6-8 (42 gün) haftalık dönemi kapsar. Bu sürenin sonunda gebelikte meydana gelen tüm değişiklikler gebelik öncesine döner. Lohusalık döneminde anne ve bebeğin hastalıklardan korunması için özenli bir bakıma ihtiyacı bulunmaktadır.

Perine Bakımı

Eller sık sık yıkanmalı
Dikişlere pansuman için (batticon solüsyonu) ilaçlı su kullanılmalı. Temizlik önden arkaya doğru tuvalet kağıdı ile yapılmalı
Kullanılan pedler emici, yumuşak, temiz, renksiz ve kokusuz olmalı
Pedler sık sık değiştirilmeli, pamuklu iç çamaşırı tercih Normal doğum yapanlarda, dikişli doğumlarda, ilk birkaç gün bölgede şişlik, gerginlik ve rahatsızlık olabilir, oturmada güçlük yaşanabilir. Dikiş ipleri alınmaz, kendiliğinden düşer. Yara temiz tutulduğunda 1-2 hafta içinde iyileşir.
Kanama ortalama 40 gün kadar devam eder. İlk bir hafta, kanama miktarı adet kanaması kadar olabilir. Daha sonra ise, sırayla kahverengi, sarı ve beyaz bir akıntı halinde devam ederek 40 gün sonunda Adet kanamasından daha yoğun bir kanama olması, ateşin yükselmesi veya akıntıdan pis koku gelmesi durumunda sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Sezaryen olan kişilerde, dikiş bölgesinde şişlik kızarıklık ve akıntı olması durumunda vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Meme Bakımı

Meme temizliği için günde 1 kez duş alınmalı,
Her emzirme öncesi eller yıkanmalı ve meme başı bir miktar anne sütü ile ıslatılmalı,
Emzirme bittikten sonra göğüs pedi kullanılabilir.

Beslenme

Her tür besinden yeterince alınmalı ve öğün atlanmamalı.
Doğum sonrasında birkaç kez büyük tuvalete çıkana kadar gaz yapıcı yiyeceklerden (kuru fasulye, nohut, mercimek, gazlı içecekler vd.) kaçınılmalı.
Bol sıvı tüketilmesi hem bağırsakların düzenli çalışması hem de sütün artması için faydalıdır. Acılı, ekşili, baharatlı ve gaz yapıcı gıdalar sütle bebeğe geçeceği düşünülerek tüketirken dikkatli olunmalı.
Sigara, alkol gibi maddeler kullanılmamalı, fazla çay ve kahve tüketmekten kaçınılmalı.

Doğum Sonrası Cinsel Yaşam

İster normal doğum, ister sezaryen doğum olsun bebek doğduktan sonraki ilk 6 hafta, yani lohusalık döneminde vajinadan “löşi” denilen akıntı gelir. Rengi önce açık kırmızı, daha sonraki haftalarda giderek açılıp sarıya dönen bu akıntı, bebeğin yerleştiği yer olan uterus yani rahimin kendini toplaması ve iyileşmesi sırasında rahim içinden gelmektedir. Ayrıca normal doğum yapanlarda vajina içinde oluşan yırtıklar veya doğum sırasında bebeğin başının kolay çıkması için yapılan kesiye (epizyotomi) bağlı atılan dikişlerin iyileşmesi de yine bu dönemde gerçekleşmektedir. Dolayısıyla dikişlerin kolay iyileşmesi ve rahimin enfeksiyona maruz kalmaması için genel olarak lohusalık döneminde cinsel ilişkiye girilmesi pek önerilmemektedir. Lohusalık dönemi boyunca (42 gün) cinsel ilişki ertelenmelidir. İlk ilişkide gebe kalınabileceği unutulmamalıdır. Anne ve bebek sağlığı için 2 yıldan daha kısa sürede gebelik sakıncalıdır.

Uyku ve Dinlenme

Doğum sonrası anne; yorgunluk, ağrılar, bebeğin beslenmesi, bakımı nedeniyle dinlenme ve uykuya yeterince zaman ayıramaz. Ancak uyku anne sağlığı açısından don derece önemli olduğundan:

Aile büyüklerinden yardım alınmalı ve ziyaretçiler kısıtlanmalı.
Geceleri emzirme nedeni ile uyku sık sık bölündüğünden gün içinde en az 2 saat dinlenme ve uykuya zaman ayrılmalı.
Lohusalık döneminde ağır işlerden kaçınılmalı.
Dolaşımı artırdığı için sırt üstü istirahat

Postpartum Hüzünle Baş Etme

Annede, hormonal değişiklikler veya annenin bebek bakımında kendini yetersiz hissetmesi gibi durumlar sonucu ağlama, mutsuzluk ve kaygı görülebilir. Bu durum annelik hüznü olarak tanımlanmakta ve yeni annelerin pek çoğunda yaşanmaktadır. Belirtiler benzerlik gösterse de depresyonla karıştırılmamalıdır. Annelik hüznü, genellikle doğum sonrası 3. veya 4. günde ortaya çıkar, semptomlar geçici olup 1-2 gün veya 1-2 hafta sürer. Duygusal destek bu dönemde önemlidir. Annelik hüznü döneminin 10-14 günden uzun sürmesi halinde post partum depresyon gelişme olasılığı nedeniyle bir uzmana başvurulması gereklidir.

Lohusalık Egzersizleri

Lohusalık Egzersizlerinin Yararları:

Gebelik süresince gerilmiş olan karın ve perine kaslarını güçlendirir.
Gebelikte bozulmuş olan beden imajının düzelmesini sağlar.
Bel ağrılarını ve olası damar sorunlarını önler.
Fazla yağların yakılmasına yardımcı
Göğüs şeklinin muhafaza edilmesini sağlar.
Psikolojik durumunun düzelmesine yardım

Lohusalık Egzersizleri Konusunda Bilinmesi Gereken Önemli Noktalar:

Egzersiz yaparken oda iyi havalandırılmalı, rahat elbiseler giyilmeli, mesane ve göğüsler boşaltılmalı.
Egzersizlere doğumdan 6 hafta sonra başlanmalı.
Pelvik taban egzersizlerine (Kegel) 6 hafta sonra başlanabilir.
Her egzersize günde en az iki kez (sabah-akşam) olmak üzere iki tekrarla başlanmalı,
Egzersizler yavaş ve ani hareketlerden kaçınarak yapılmalı, bir egzersiz aşaması tolere edilince diğerine geçilmeli.

Kegel Egzersizi

Kegel egzersizleri, idrar kaçırmayı önler. Cinsel ilişkiden zevk almayı sağlar. Ayrıca üreme organlarının sarkmasını önlediği için kadın yaşamında son derece önemlidir. Özellikle gebelikte, lohusalıkta ve menopoz döneminde düzenli olarak yapılmalıdır.

Egzersiz, aşağıda belirtilen aşamalarla uygulanmalı;

Mesanenizi boşaltın, rahat edebileceğiniz giysiler giyin.
Eğer egzersizi yatarak yapacaksanız başınızı hafif bir yastıkla yükseltin.
Dizler bükük şekilde uzanıp ayakta ya da oturarak da yapabilirsiniz.
Önce derin bir nefes alın.
Vücudunuzu gevşetmeye odaklanın ve vajina-anüs (Hazne ve makat) etrafındaki kaslara odaklanın.
Hazne ve makat etrafındaki kaslarınızı birlikte kasın, ama bu sırada karın ve bacak kaslarınızı kasmayın.
Doğru kas grubunu kastığınızdan emin olmak için işaret ve orta parmağınızı haznenize koyarak egzersiz yapın.
Bu egzersiz paketini bir günde 6-8 kez ya da saat başı tekrarlamanız yarar sağlayacaktır.

Kasılma esnasında nefesinizi tutmayın, kalça ve karın kaslarınızı kasmayın.