Vajinal Enfeksiyon Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Vajinal Enfeksiyon Nedir? 

Vajinal enfeksiyonlar bakteriyel enfeksiyonlar, mantar enfeksiyonları ve parazit enfeksiyonları olarak ayrılır. Vajinal enfeksiyon genellikle vajinada kaşıntı, akıntı ve ağrı ile ortaya çıkar.

Vajinal Enfeksiyon Neden Olur?

Vajinal enfeksiyonlar ya da diğer adıyla vajinitler, vajinaya dışarıdan bir bakteri, virüs, parazit ya da mantar bulaşı sonrasında gelişebileceği gibi, vajinada doğal olarak bulunan az miktardaki hastalık yapabilecek bakteri ya da mantar türlerinin çoğalmasıyla da ortaya çıkabilir. Çocukluk ve menopoz dahil her yaş grubunda görülebilse de en sık, cinsel aktif olunan doğurganlık çağında görülür. 

Vajinal Enfeksiyon Belirtileri Nelerdir?

Vajinal enfeksiyonlar en sık, şeffaf ya da beyaz renkteki kokusuz fizyolojik akıntının renk değiştirmesi, kokulu olmaya başlaması, miktar ve yoğunluğunun artmasıyla kendini gösterir. Beraberinde vajinada ve dış genital bölgemiz olan vulvada kaşıntı, batma, yanma, ilişkide ya da bazen idrar yaparken ağrı ve acı olabilir. Hastanın tarif ettiği bazı renk, kıvam ya da koku değişiklikleri henüz muayene etmeden enfeksiyonun türünü tanımlayacak kadar tipik olabilir. Örneğin sık görülen bakteriyel vajinozis enfeksiyonunda ölü balık kokusu, mantar enfeksiyonunda ise ekşi peynir kokusu, süt kesiği kıvamlı akıntı ve genital kaşıntı tipiktir. Bu tarifler ve muayene bulgularıyla tanınamadığında alınan vajinal kültür testi enfeksiyonun türünü ortaya koymada bize yardımcı olur. 

Genital Enfeksiyonların Belirtileri Nelerdir?

Konuyu sadece vajinal değil genital enfeksiyonlar olarak daha geniş kapsamlı ele alındığında iç ve dış dudaklarda kızarıklık, ödem, dış genital bölgede ve kasıklarda siğil, vezikül, yara, döküntü belirtilerini de saymak gerekir.  İlerlemiş bazı genital, özellikle de cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarda düzensiz kanamalar, kasıklarda ve alt karında ağrı, ateş, kasıklarda ele gelen lenf bezi şişlikleri olabilir. Genital  enfeksiyon ve idrar yolu enfeksiyonu belirtileri, genital sistem ve idrar yollarının komşulukları sebebiyle birbiriyle örtüşebilir ya da hastalar tarafından karıştırılabilir fakat tamamen farklı sistemlerdir, farklı tetkikler istenir ve çoğunlukla farklı ilaç ve yaklaşımlarla tedavi edilir.  

Vajinal Enfeksiyonları Neler Tetikler? 

Kişisel bakım alışkanlıkları ve kullanılan antibiyotikler sebebiyle vajinadaki faydalı bakteriler olan laktobasillerin azalması, hayat boyu ve adet döngüsü içinde değişen hormon seviyeleri, mevsim şartları, vajinanın hava almasını etkileyen kıyafet seçimlerimiz, beslenme şeklimiz ve kötü hijyenik şartlar pH, ısı, nem gibi ortam koşullarının hastalık yapıcı bakteri ve mantarlar lehine değişmesine sebep olabilmektedir.  Sıcaklık ve nemin arttığı yaz aylarında, ayrıca pedlerin, ıslak mayo ve bikinilerin zamanında değiştirilmediği durumlarda yine mantar ve bakterilerin üremesi için elverişli ortamlar oluşur. Hava aldırmayan dar ve sentetik kıyafetler ya da pedler sebebiyle oksijensiz ortamda çoğalabilen ve kötü bir kokuya sebep olan bakteriler daha kolay ürer. Vajinal tamponların uzun süre vajina içinde kalması ise toksik şok sendromu denilen hızla ilerleyen ve ölümcül olabilecek bir enfeksiyonel durum yaratabileceğinden ayrıca önemlidir. Kirli denizler ve her ne kadar klorlanmış da olsa kalabalık havuzlar hem vajinal hem idrar yolu enfeksiyonları için riskli ortamlardır.
Ayrıca birden fazla partner olması enfeksiyon riskini arttırırken, bağışıklığın düşmesi, yoğun sigara ve alkol kullanımı da vajinal enfeksiyonlara yakalanmayı kolaylaştırır.  Vajinal floranın yukarıdaki sebeplerle bozulması ve bu durumun kronikleşmesine vajinal disbiyozis denir; bu durumun kendisi de vajinadaki bağışıklık yanıtını düşünerek  HPV  gibi başka enfeksiyonlara yakalanmayı kolaylaştırır.

Vajinal Enfeksiyon Nasıl Tedavi Edilir? 

Vajinal enfeksiyonlar diğer tüm enfeksiyonlar gibi esas olarak antibiyotikler, mantarlar için kullanılan antifungal ilaçlar ve probiyotikler ile tedavi edilir. Bunlar ağız yoluyla verildiği gibi vajinal fitiller ya da kremler şeklinde de olabilir. Antiseptik solüsyonları da dış genital bölge ve vajinal yıkama için kullanabilmektedir. Dış genital bölgede oluşan cilt lezyonları için türüne göre kremler uygulanabilmektedir. Siğiller, özel solüsyonlar, dondurma (kriyoterapi) ya da yakma(koterizasyon) yöntemleri ile tedavi edilebilmektedir. Bazı özel uçucu yağların iç çamaşırına damlatılması ile vajinal enfeksiyonların tedavisinde ve önlem almada aromaterapiden faydalanılabilir.  
İnatçı vajinal enfeksiyonlarda vajinal kanlanmanın arttırılması ve kolajen üretimini artırarak onarımın desteklenmesi için vajinal lazer uygulaması da yapılabilir. Vajinal enfeksiyonlar uzun sürdüğünde rahim ağzında “yara” olarak bilinen kızarıklık ve tahrişe sebep olabilir.  Günümüzde eskisi kadar başvurulmasa da rahim ağzı yakma ya da dondurma işlemleri bu görüntünün onarımında ve akıntıların azalmasında fayda sağlayabilir. 

Vajinal Enfeksiyonlar Nasıl Önlenir?

Vajinal enfeksiyonların önlenmesinde kişisel hijyen çok önemlidir. Bununla birlikte yapılması gerekenler şöyle sıralamak mümkün: 

• Tuvalet ihtiyacını giderdikten sonra temizliğin önceden yıkanmış ellerle, her seferinde önden arkaya doğru yapılması gerekir. Özellikle küçük kız çocuklarında buna dikkat edilememesi sebebiyle vajinal akıntı gelişebilmektedir.
• Umumi tuvaletlerde kapı kolları, musluk vanaları gibi ortak dokunulan yerlerden de enfeksiyon kapılabileceği için el ile bulaş açısından çok dikkat edilmeli, klozet üzerine tek kullanımlık bir materyal serilmeden oturulmamalıdır.
• Hane sakinlerinden birinde genital enfeksiyon belirtisi varsa tedavi alması sağlanmalıdır; o zamana kadar ortak tuvalet kullanımında dezenfektan ile kısa bir ön temizlik yapılmalıdır.
• Kişisel ürünlerin ortak kullanılmaması, mağazalarda direkt tenimize temas edecek şekilde iç giyim denenmemeli.
• Epilasyon uygulamalarının hijyen açısından güven vermeyen merkezlerde yapılmamasına dikkat edilmelidir.
• İç çamaşırların yüksek derecede iyi durulama yapılarak yıkanmalı, çamaşırlar giyilmeden önce yüksek ısıda buharla ütülenmeli, pamuklu çamaşırlar ve hava aldıran kıyafetlerin tercih edilmeli.
• Tek eşlilik ve prezervatif kullanımı cinsel temasla bulaşan enfeksiyonların görülmesini oldukça azaltır. Hastada yoğun enfeksiyon bulguları ya da partnerde penis ucundan akıntı, penis üzerinde yara ya da döküntü, idrar yaparken ağrı gibi belirtiler varsa tedavi olana kadar cinsel perhiz uygulamak en doğrusu olacaktır.
• Cinsel oyuncakların kullanımında yine hijyene ve vajinal mukozayı tahriş etmemeye dikkat edilmelidir. Hijyen azlığı kadar aşırı hijyen uygulamaları da zararlı olabilir.
• Floramızdaki probiyotiklerin azalmasına sebep olacağı için vajina içi yıkanmamalıdır. pH’ı uygun genital şampuanlar dış genital bölge temizliğinde kullanılabilse de bu bölgenin yalnızca ılık su ile yıkanması yeterlidir.  
• Antibiyotik kullanımı akabinde mantar enfeksiyonları sık olduğundan gıdalarla ya da hazır probiyotik takviyesi almak koruyucu olur. Ayrıca havuzda sık yüzenlerde klor florayı bozabileceğinden onlarda da probiyotik desteği önemlidir.
• Son olarak, yıllık rutin muayene, bazen farkına varılmamış olan enfeksiyon kaynaklı lezyon ya da bulguların tespiti ve rahim ağzı kanser taraması için çok önemlidir.  Bu sebeple cinsel aktivitenin başlamasının ardından yıllık muayeneleri aksatmamak ve yukarıda saydığımız belirtilerden birinin görülmesi halinde gecikmeden doktora başvurmak vajinal enfeksiyonların ilerlemesi ya da kronikleşmesinin önüne geçer.
• Aynı şekilde erkeklerin de genital bölge ile ilgili herhangi bir belirti ile karşılaştıklarında hastalığın ilerlememesi ve partnerlerine bulaştırmamaları için çekinmeden bir üroloğa başvurmaları çok önemlidir.

Vajinal Enfeksiyonla İlgili Sık Sorulan Sorular