İdrar kaçırma birçok insanın hayatını etkileyen bir durumdur. İnkontinansınız olduğunda, mesane kontrolü sorunları yaşayabilir ve idrar kaçırabilirsiniz. Bu sızıntı genellikle kontrol edilemez ve hayatınızı olumsuz etkileyebilir. Bu durum her yaşta ortaya çıkabilir, ancak 50 yaş üstü kadınlarda daha sık görülür. Yaşlı kadınlarda daha yaygın olmasına rağmen, genç kadınları da etkileyebilir. Yaşlanmanın normal bir parçası ya da sadece birlikte yaşamak zorunda olduğunuz bir problem değildir.

Üriner sisteminiz böbrekler, üreterler, mesane ve üretradan oluşur. Vücudunuzdaki atıkları filtreler, depolar ve uzaklaştırırlar. Böbrekleriniz vücudunuzun filtreleridir. Atık ürünler böbrekler tarafından kanınızdan atılır ve idrar oluşturur. İdrar daha sonra üreter adı verilen iki ince tüple, idrarın vücuttan ayrılma zamanı gelene kadar toplanacağı mesanede toplanır. Mesaneniz bir depolama tankı gibidir. Mesane dolduğunda, beyin idrar yapma zamanının geldiğine dair bir sinyal gönderir. Sfinkter denilen bir kasın gevşemesiyle idrar mesaneyi terk eder ve üretra idrarın vücuttan serbestçe akmasına izin verir.

Bu sistem sorunsuz çalıştığında, genellikle idrara çıkmadan önce tuvalete gitmek için zamanınız olur ve herhangi bir idrar kaçağı yaşamazsınız. Saydığımız bu organ ve bölümlerden herhangi biri gerektiği gibi çalışmadığında idrar kaçırma olabilir. Bu, yaşamınız boyunca birçok farklı nedenden dolayı olabilir.

Birçok insan idrar kaçırmanın yaşlanmanın normal bir parçası olduğunu düşünür. İnkontinans herkesin başına gelebilir. Ancak, belirli gruplarda ve hayatınızın belirli zamanlarında daha sık görülür. İnkontinans kadınlarda erkeklere göre çok daha yaygındır. Bu genellikle hamilelik, doğum ve menopoz ile ilgilidir. Bu deneyimlerin her biri, kadının pelvik taban kaslarının zamanla zayıflamasına neden olabilir.

Yaşlandıkça idrar kaçırma riskinizin arttığı doğru olsa da, bu durumu yönetmenize yardımcı olacak tedaviler de mevcuttur. İnkontinans hayat kalitenizi bozmamalı ve sizi aktif olmaktan alıkoymamalıdır.

İdrar Kaçırma (İnkontinans) Ne Sebep Olur?

İnkontinans yaşamanızın birçok farklı nedeni vardır. Bu nedenler, kadın veya erkek olmanıza bağlı olarak değişebilir. Bazı nedenler, genellikle tedavi edildikten sonra kaybolan geçici sağlık durumlarıdır. Bu durumlarda, inkontinansınız da genellikle durum tedavi edildikten sonra durur. İnkontinans, uzun süreli (kronik) tıbbi durumlardan kaynaklanabilir. Kronik bir durum nedeniyle sızıntı sorunları yaşadığınızda, bu genellikle daha uzun bir süre boyunca yönetmeniz gereken bir durumdur.

Geçici veya kısa süreli idrar kaçırma (inkontinans) nedenleri şunları içerebilir:

İdrar yolu enfeksiyonları (İYE): İdrar yolunuzdaki (üretra, üreterler, mesane ve böbrekler) enfeksiyon ağrıya neden olabilir ve/veya daha sık idrara çıkma ihtiyacı hissedebilirsiniz. Tedavi edildikten sonra sık idrara çıkma dürtüsü genellikle ortadan kalkar.
Hamilelik: Hamilelik sırasında rahminiz büyüdükçe mesaneye uyguladığı baskı da artar. Hamilelik sırasında idrar kaçırma yaşayan çoğu kadın, doğumdan sonraki haftalarda bunun geçtiğini fark eder.
İlaçlar: Hipertansiyon için kullanılan bazı ilaçlar(diüretikler) veya antidepresanlar gibi bazı ilaçların yan etkisi olabilir.
İçecekler: Kahve,çay ve alkol gibi, daha sık idrara çıkmanıza neden olabilecek içecekleri azalttığınızda genellikle sık idrara çıkma ihtiyacınız azalır.
Kabızlık: Kronik kabızlık (sert ve kuru dışkı) mesane kontrolü sorunları yaşamanıza neden olabilir.

Kronik veya uzun süreli inkontinansın nedenleri arasında şunlar olabilir:

Pelvik taban bozuklukları: Pelvik taban kaslarınızla ilgili bir sorununuz olduğunda, mesaneniz de dahil olmak üzere organlarınızın işleyişini etkileyebilir.
İnme: Kas kontrolü ile ilgili sorunlar yaşamanıza neden olabilir. Bu durum üriner sisteminizi kontrol eden kasları da içerebilir.
Diyabet: Şeker hastalığınız olduğunda vücudunuz daha fazla idrar üretir. İdrar miktarındaki bu artış, sızıntı şeklinde idrar kaçırma sorunlarına neden olabilir. Ek olarak, diyabete bağlı gelişen periferik nöropati mesanenin işlevini etkileyebilir.
Menopoz: Menopoz, bir kadının vücudunda hormon seviyelerinin hızla değiştiği ve pelvik taban kaslarının da zayıflayabildiği başka bir değişim sürecidir.
Multipl skleroz (MS): MS'niz varsa, mesanenizde kontrol kaybı yaşayabilir ve bu da sızıntı tarzı idra kaçırma sorunlarına yol açabilir.

Doktorunuzla inkontinans hakkında konuşmaktan rahatsız olabilirsiniz. Ancak idrar kaçırma sık görülüyorsa veya yaşam kalitenizi etkiliyorsa, tıbbi yardım almanız önemlidir.

İdrar Kaçırma İnkontinans Kadınlarda Daha mı Yaygındır?

İnkontinans kadınlarda erkeklerden çok daha yaygındır. Bunun çoğu hamilelik, doğum ve menopozdan kaynaklanmaktadır. Bu durumların her biri mesane kontrol sorunlarına yol açabilir. Hamilelik, üriner inkontinansın kısa süreli bir nedeni olabilir ve mesane kontrol sorunları genellikle doğumdan sonra düzelir. Bazı kadınlar, pelvik taban kaslarındaki baskı nedeniyle doğumdan sonra idrar kaçırma yaşayabilir. Bu kaslar zayıfladığında, sızıntı şeklinde idrar kaçırma sorunları yaşamanız olasıdır.

Menopoz, vücudunuzun birçok değişiklik geçirmesine neden olur. Menopoz sırasında hormonlarınız (özellikle östrojen) değişir ve bu mesane kontrolünüzü değiştirebilir.

Hamilelik İdrar Kaçırmaya Neden Olur mu?

Hamilelik sırasında vücudunuz birçok fiziksel değişiklikten geçer. Rahminiz büyüyen bebeği tutmak için gerildiğinde, mesaneniz genişleyen bebek tarafından basıya uğrar ve mesanenizi eskisinden daha az miktarda idrar tutar. Mesaneniz eskisi kadar idrar tutamadığı için hamilelik sırasında idrara çıkma aciliyeti artabilir. Hamileliğin sonuna doğru günlük aktivitelerinizi daha da zorlaştırabilir.

Hamilelik sırasında idrar kaçırmanın bir başka nedeni de pelvik taban kaslarınızın zayıflamasıdır. Bu kaslar, pelvisinizdeki tüm organların destek yapılarıdır. Hamilelik sırasında, rahminiz genişledikçe gerilebilir ve zayıflayabilirler.

İdrar Kaçırma (İnkontinans) Belirtileri Nelerdir?

İnkontinansın ana belirtisi idrar kaçırmadır. Bu, sürekli bir idrar damlaması veya ara sıra bir sızıntı deneyimi, miktar olarak da az ya da çok olabilir.

Çok çeşitli durumlarda ve nedenlerle idrar kaçırabilirsiniz:

Egzersiz esnasında.
Öksürme sırasında.
Gülme sırasında.
Hapşırma sırasında.
İdrar yapma dürtüsü var ama tuvalete zamanında gidememe.
İdrar yapmak için gece yarısı kalkmak zorunda kalma(noktüri).

İleri Yaşlarda İnkontinans Riskim Daha mı Yüksek?

Yaşlandıkça, pelvik organlarınızı destekleyen kaslar da zayıflayabilir. Kronik bir sağlık sorununuz varsa, özellikle birden fazla doğum yaptıysanız, menopoza girdiyseniz yıllar içinde inkontinans geliştirme riskiniz daha yüksek olabilir. İnkontinansın risklerini ve bu durumun günlük hayatınızı etkilemeden nasıl yönetebileceğinizi, sağlık uzmanınızla en kısa zamanda konuşmanız önemlidir.

İdrar Kaçırma (İnkontinans) Nasıl Teşhis Edilir?

Çoğu zaman, inkontinans için teşhis süreci, sağlık uzmanınızla tıbbi geçmişiniz ve mesane kontrolü sorunlarınız hakkında bir konuşma ile başlar. Sizlere muayene sırasında sıklıkla; ‘’Ne sıklıkla idrara çıkıyorsunuz?’’ , ‘’Tuvalete gidişleriniz arasında idrar kaçırıyor musunuz, bu ne sıklıkla oluyor ve her seferinde ne kadar idrar kaçırıyorsunuz?’’ , ‘’Ne kadar süredir inkontinans yaşıyorsunuz?’’ sorulacaktır. Bu sorular, doktorunuzun sizin inkontinans türünüzü bulmasında yardımcı olabilir. Tıbbi geçmişiniz sorulduğunda, bazı ilaçlar inkontinansa neden olabileceğinden, tüm ilaçlarınızı listelemeniz önemlidir. Geçmiş gebelikleriz ve her doğumlarınızla da ilgili ayrıntıları hatırlamanız önemlidir.

İdrar İnkontinansını Teşhis Etmek İçin Nelerden Yararlanılır?

Fizik muayene: Bu muayene sırasında, doktorunuz idrar kaçırmanıza neden olabilecek herhangi bir fiziksel neden arayacaktır. Bunu jinekolojik ve / veya pelvik muayene ile yapacaktır.
İdrar testleri: Böbreklerinizi etkileyen herhangi bir durumu araştırmak amacı ile idrar tahlili istenebilir. Enfeksiyon varlığını dışlamak için de yine idrar tahlili ve idrar kültürü istenebilir.
Pelvik ultrason:Ultrason, ışın verilmeden ses dalgaları kullanılarak iç organlarınızın görüntülenmesine yardımcı, ağrısız, rutin, muayenehane şartlarında uygulanan bir yöntemdir. Bu sayede rahim, yumurtalıklar, mesane hakkında (boyut, yer kaplayan bir kitle, herhangi bir başka patoloji) kolaylıkla ve hızlı bir şekilde bilgi edinilir.
Stres testi: Bu test sırasında, doktorunuz yine muayenehanede öksürme-hapşırma gibi karın içi basıncının arttığı durumlarda idrar kaçırmanızı değerlendirme amacı ile öksürmenizi isteyecektir ve idrar kaçağı olup olmadığını görecektir.
Sistoskopi: Sistoskop, idrar yollarının içine yakından bakmak için üretra çıkışından girilen, ucunda bir kamera bulunan ince, esnek bir tüptür. Bu araç, üretra ve mesanenizde herhangi bir sorun olup olmadığını daha ayrıntılı görünmesini sağlar.
Ürodinamik test: Bu test, mesanenizin ne kadar sıvı tutabileceğini ve üretral sfinkter kasınızın (üretranızı kapalı tutan kas) ne kadar iyi çalıştığını kontrol eden birkaç testi içerir. Bu testin bir kısmı, mesanenize sıvı dolduracak bir tüp yerleştirmeyi içerebilir. Böylece mesanenizin gerçekte ne kadar tutabileceğini yani kaspasitesini kontrol eder.
Ped testi: Size sızan idrarı yakalayacak bir ped verebilir. Testin sonunda, ne kadar idrar kaybettiğinizi görmek için bu ped kontrol edilecektir.

Evdeyken sızıntıyı takip edebilmek için birkaç gün boyunca bir günlük tutmanız önerebilir. Ne sıklıkta idrara çıktığınızı, her seferinde ne miktarda idrara çıktığınızı, tuvalete gidişleriniz arasında idrar kaçırmalarınızı ve idrar kaçırdığınızda yaptığınız aktiviteyi yazdığınızdan emin olun. Böylece ne sıklıkta ve hangi durumlarda inkontinans yaşadığınızı yazarak belirlemiş olursunuz.

İdrar Kaçırma (İnkontinans) Nasıl Tedavi Edilir?

Doktorunuz inkontinansınız için bir tedavi planı oluştururken dikkate alacağı birçok farklı faktör vardır. Doktırunuz ayrıca sizinle en rahat olduğunuz tedavi türü hakkında konuşacaktır. İnkontinans için uygulanabilen üç ana tedavi türü vardır ilaçlar, yaşam tarzı değişiklikleri ve ameliyat.

İnkontinans Tedavisi İçin İlaçlar

Bazı ilaçlar, aşırı aktif mesane ile ilgili sorunlara neden olan kas kasılmalarını stabilize eder. Diğer ilaçlar da tam ters etki yapar; yani mesanenizin tamamen boşalmasını sağlamak için kasları gevşetir. Hormon replasman tedavileri, genellikle menopoz sırasında azalan östrojenin yerine koyarak normal mesane fonksiyonunun geri kazanılmasına destekleyebilir.

İnkontinansı Yönetmek İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Bazen günlük yaşamınızda idrar kaçırmanıza gerçekten yardımcı olabilecek değişiklikler olabilir. Bu değişikliklere pelvik taban kaslarınızı güçlendirmek için yapabileceğiniz egzersizler, günlük alışkanlıklarınızdaki değişiklikler ve iyileştirilmiş bir diyet dahildir. Bazen bu değişiklikler sonucu iyileşme görülerek ek tedaviye ihtiyaç duyulmayabilir.

Mesanenizi düzenli bir programda boşaltmak. Buna zamanlanmış işeme de denir
Fiziksel aktivitelerden önce mesaneniyi boşaltmak. Egzersiz yapmayı veya fiziksel bir aktivite yapmayı planlıyorsanız, sızıntıyı önlemek için aktivite başlamadan önce mesanenizi boşaltmayı planlayın.
Ağır nesneleri kaldırmaktan kaçınmak. Büyük bir şeyi taşımanız gerekiyorsa yardım isteyin.
Pelvik taban kaslarınızı güçlendirmek için düzenli Kegel egzersizleri yapın.
Bir aktiviteye başlamadan önce çay, kafein veya aşırı sıvı içmekten kaçının. Geceleri sık idrara çıkma ve kaçırma yaşıyorsanız, yatmadan hemen önce bir şeyler içmekten kaçının.
Sağlıklı bir vücut ağırlığını korumak. Aşırı vücut ağırlığına sahip olmak inkontinansın bir nedeni olabilir. Sağlıklı beslenerek ve egzersiz yaparak inkontinans riskini azaltabilirsiniz.

İnkontinans Tedavisi İçin Prosedürler ve Ameliyatlar

Saydığımı girişimsel olmayan tedavi seçenekleri inkontinansınızı tedavi etmede başarısız olduysa, doktorunuz tarafından önerilebilecek birkaç prosedür vardır. Bu prosedürler basit enjeksiyonlardan daha karmaşık ameliyatlara( Botulinum toksin enjeksiyonları (Botox®), Nöromodülasyon cihazları, askı operasyonları( TOT/TVT/minisling)) kadar uzanır. Doktorunuzla sahip olduğunuz inkontinans türüne ve semptomlarınıza göre size uygun seçeneğe karar verebilirsiniz.