Deri Hastalıkları Uzmanımız Dr. Öğretim Üyesi Özlem Akın, güneşin zararlı etkilerinin yol açtığı en önemli sorunların başında cilt kanserinin geldiğini belirterek, "Masum görünen güneş yanıkları oldukça önemlidir. Yarattığı ağrı, kızarıklık gibi şikayetlerin çok ötesinde kalıcı hasar bırakabilir" dedi.
Güneşin Yararları ve Zararları Nelerdir?
Güneşin yararlı etkilerinden faydalanmak için kurallara uygun şekilde güneşlenmek gerekli. Ancak gerekli önlemler alınmadan güneşlenmek ya da güneşe maruz kalmak farklı sorunlara neden olabilmektedir. Bunları, cilt kanserleri, güneş yanıkları, erken cilt yaşlanması, bağışıklık sistemi zayıflığı, cilt lekesi ve bazı göz sorunları olarak sıralamak mümkün.
Uzun Süre Güneşe Maruz Kalmak Ne Gibi Cilt Problemlerine Yol Açar?
En önemli sorunların başında cilt kanseri geliyor. Güneş ışınlarının deri hücrelerinin DNA’sını bozması sonucu Melanom ve Bazal Hücreli Karsinom ve Skuamöz Hücreli Karsinom ortaya çıkıyor. Melanom yaşam kaybıyla sonuçlanan en tehlikeli kanserlerin başında geliyor.
İkinci etki güneş yanığı. Masum görünen güneş yanıkları oldukça önemlidir. Yarattığı ağrı, kızarıklık gibi şikayetlerin çok ötesinde kalıcı hasar bırakabilir. Yanıkların oluşmasındaki en önemli risk gruplarının başında da güneş koruyucu kullanmadan cildi güneş ışığından veya solaryum gibi yapay kaynaklardan gelen UV ışığına maruz bırakanlar geliyor.
Güneş yanığı açısından, açık tenli, mavi gözlü, kızıl ya da sarı saçlı kişiler daha fazlı risk altındadır. Bununla birlikte yanık için: güneş ışınlarına maruziyeti artıran açık havada çalışmak, yoğun güneş alan sıcak veya yüksek rakımlı alanlarda yaşamak ya da tatil yapmak, alkol alarak güneşe çıkmak, koruyucu olmadan güneş altında cildi sürekli ıslatmak ya da yüzmek de yanık riskini artırır.
Güneşe maruziyetin cilt üzerindeki bir diğer etkisi ciltte lekelenmeler ve renk değişikliği. Güneş ışınları ciltte melanin üretimini artırarak güneş lekeleri, çiller ve düzensiz cilt tonuna neden olabilmektedir.
Güneşten Korunmanın Yolları Nelerdir?
Riskli saatlerde güneşe çıkmayın
UV ışınlarının en güçlü geldiği 10:00-16:00 tarihleri arasında güneşe çıkmamaya özen gösterilmeli. Sadece yaz aylarında ve güneşle günlerde değil bulutlu havalarda da yıl boyu korunmalıdır. Ayrıca sadece güneş altında değil, dışarıya çıkıldığında gölgede bile olunsa koruyucu kullanılmalı.
Şapka ve güneş gözlüğü kullanın
Güneşin UV ışınlarından korunmak için kullanılacak kıyafetler de önemli. Güneşe çıkılacaksa sıkı dokulu kumaşlardan yapılan uzun kollu gömlekler, plaj kıyafetleri ve uzun pantolon, etekler tercih edilin. Kıyafetlerdeki renk tercihleri de açık renkler olmalı. Şapka yine mutlaka kullanılması gereken aksesuarlardan biri olmalı. Koruma sağlaması için tercih edilecek şapka yüzü kulakları ve boynun arkasını gölgelemeli. Koyu renkli ve hasır şapkalar tercih edilmemeli.
UV korumalı güneş gözlükleri de yazın vazgeçilmez aksesuarların başında gelir. Gözleri tamamen saran gözlükler gözleri güneşin etkilerine karşı koruyacaktır.
Yüksek koruma faktörlü koruyucu kullanın
Uzamış açık hava aktivitelerinden en yarım saat önce suya dayanıklı, geniş spektrumlu en az 30 koruma faktörlü bir güneşten koruyucu tüm kıyafet dışında kalan alanlara sürülmelidir. Uygulama her iki saatte bir veya yüzme veya terleme sonrası hemen yenilenmelidir. Doğru faktöre sahip güneş kremlerini açıkta kalan tüm cilde kalın bir tabaka halinde sürmek önem taşıyor. Güneş kremi aşındığı için güneşe çıkmadan 15 dakika önce sürülmeli. Ayrıca güneşte 2 saat kaldıktan sonra da tekrarlanmalı.
Hangi Cilt Tipi Nasıl Güneş Kremi Kullanmalı?
Günlük kullanım için en az SPF 30 olan ürünler tercih edilmeli. Yoğun güneş altında uzun süre kalınacaksa SPF 50 veya üzeri ürünler kullanmak daha uygun olacaktır. Bunun yanında Hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı koruma sağlayan geniş spektrumlu ürünler seçilmeli. Özellikle yüzme veya yoğun fiziksel aktiviteler sırasında kullanılacak ürünlerin suya ve terlemeye dayanıklı olması önemlidir. Cildinde akne gibi sorunları olanlar özel ürünler tercih etmeli. Bu konuda hekimlerinden bilgi alabilirler.
Tercih edilen ürünlerin mutlaka sertifikalı ve bakanlık onaylı olmasına dikkat edilmeli. Ürünlerin orijinal olduğundan emin olunun güvenilir yerlerden satın alınmalı.
İçerik olarak da:
Yağlı Cilt: Hafif, yağsız (oil-free) formüller tercih edilmelidir. Genellikle su bazlı ürünleri kullanması uygun olur.
Kuru Cilt: Nemlendirici özellikli, yoğun kremler daha uygundur. Hyaluronik asit ve seramid içeren ürünler tercih edilebilir.
Karma Cilt: Hem yağlı hem de kuru bölgeleri dengeleyen ürünler seçilmelidir. Genellikle hafif nemlendiriciler uygun olabilir.
Hassas Cilt: Parfümsüz, hipoalerjenik ve alkol içermeyen ürünler tercih edilmelidir. Çinko oksit veya titanyum dioksit içeren fiziksel (mineral) güneş koruyucular uygun olabilir.
Sahte Güneş Kremi Nasıl Anlaşılır?
Sahte koruyucu kozmetik ürünler öncelikle yeterli UV koruması sağlamadığı için güneşin zararlı UV ışınlarına maruz kalmasına neden olarak güneş yanıkları, erken cilt yaşlanması ve cilt kanseri riskini artırabilir. Ayrıca, sahte ürünler ciltte düzensiz pigmentasyon ve renk değişikliklerine neden olabilir.
İçeriği tam olarak bilinmeyen sahte ürünler cilt tarafından emilen toksik maddeler içerebilir ki bu maddeler arasında kurşun, cıva ve arsenik gibi zararlı kimyasallar da bulunabilir. Bu tür kimyasallar uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği unutulmamalı. Ürünün hazırlanma aşaması bilinmediği için uygun olmayan şartlarda üretilen bu ürünler cilt enfeksiyonlarına neden olabilir.
Ayrıca, güneşe maruziyetin fazla olduğu dönemlerde genel sağlık için de önemli olan su tüketimine de dikkat etmek gerekli.
Bol su tüketin
Özellikle güneş yanıkları sonrasında oluşabilecek dehidrasyonu önlemek için su tüketimi daha da önem taşıyor. Su cildin nemini korumaya yarar sağlayacaktır. Ayrıca gün içinde mümkün olduğunca soğuya yakın suyla banyo yapmak da yarar sağlayacaktır.
Bol giysiler tercih edin
Yaz aylarında cildi korumak için önemli bir diğer konu da giysi tercihleri. Cildin iyileşirken nefes almasını sağlamak için mutlaka pamuk gibi doğal kumaşlardan yapılan bol giysiler tercih etmek ve vücuda yapışan giysiler kullanmayın.
Nemlendirici kullanın
Özellikle yanık oluşması durumunda cildin nemli tutmak önemli. Yanığın tedavisi ve cildin kendini onarma sürecinde iyi bir bakıma ihtiyacı vardır. Bu süreçte cildin soyulmasını önlemek için için yapılması gerekenlerin başında da düzenli nemlendirici kullanmaktır. Etkilenen bölgelerde tahrişi önlemek için hassas ciltlere yönelim nemlendiricilerini düzenli olarak kullanın. Yaz boyunca da uygun nemlendiricileri kullanmak da cildi korumak adına yarar sağlayacaktır.
Hakkında
Mezun Olduğu Fakülte ve Yılı:
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi (1998)
”
