Alerjiye Yatkınlık (Atopi) Nedir? 

Atopi bir kişinin herhangi bir şeye karşı duyarlı olması ve yahut alerjiye karşı yatkın olması anlamına gelir. Aslında genetik kodlarımız da atopik olup olmayacağınız belirlenmiş olmakla birlikte bazı çevresel faktörlerle karşılaşıldığı zaman ortaya çıkar. “Atopik”, “duyarlı olmak” anlamına gelir. 

Atopi ve Alerji Arasındaki Fark Nedir?

Alerjisinin olup olmadığı bilinmeyen herhangi bir 100 kişiye alerji testi yapılsa, 20-30 kişide teste alınan maddelerden bazı şeylere karşı az ya da çok pozitiflik tespit edilir. Bu durum kişinin o maddeye karşı duyarlı olduğunu gösterir. Alerji ise bununla karşılaşıldığı zaman tepki verip verilmemesi anlamına gelir. Yani, örneğin bir alerji testinde kişide fındık testi pozitif gözükebilir ancak kişi fındığı yediği zaman herhangi bir şikayet ortaya çıkmıyor ise bu durum atopidir sadece duyarlı olduğu anlamına gelir. Ancak bu kişi fındık yediği zaman döküntü oluyor, kaşıntı oluyor ise veya nefes darlığı gibi herhangi bir alerjik hastalık belirtisi ortaya çıkıyorsa alerjinin varlığı söz konusudur. 

Atopi Kimlerde Görülür?

Bir kişinin genetik olarak kodlarında atopi ile ilgili genler var ise o kişilerde zaman içerisinde hayatının herhangi bir döneminde atopi gelişebilir. Ortaya çıkabilmesi için ise çevresel olarak bu maddeyle onunla karşılaşılması gerekir. Örneğin bir kişinin mangoya karşı bir atopi geni olabilir.  Ancak bu kişi hayatı boyunca hiç mango yemezse mango alerjisi yaşamaz. 

Atopinin Belirtileri Nelerdir?

Atopinin alerjik bir hastalığa dönüşmediği sürece herhangi bir belirtisi yoktur. Sadece kanda ya da deriden yapılan alerji test pozitifliği söz konusudur. Ancak alerjinin belirtisi vardır. Bir şeye duyarlılık söz konusu ve buna bağlı da şikayetler varsa bu durumda alerji olduğu anlamına gelir. 

Alerji Nedir?

Alerji, herhangi bir şeye duyarlanma yani atopinin var olması durumunda bu maddeyle karşılaşıldığında alerjik hastalık belirtileri denilen; deride; döküntü, kaşıntı, kızarıklık, şişlik gibi sorunların yaşanmasıdır. Solunum yollarında; nefes darlığı, hırıltı, öksürük, burun akıntısı, hapşırık, burun kaşıntısı, burun tıkanıklığı. Gözlerde; kızarma, kanlanma, kaşıntı, sulanma ya da bağırsaklarda; Karın ağrısı, ishal, kusma, kilo alamama şeklinde ortaya çıkabilmektedir.

Alerjiye Neden Olan Yaygın Alerjenler Nelerdir?

Alerjiye neden olan etkenleri yaş guruplarına göre sınıflandırmak mümkün. 2 yaşın altındaki bebeklerde genellikle, yumurta, süt, buğday, kabuklu kuruyemişler, fındık, fıstık, kaju, badem gibi besin alerjileri gözlenir. Yaş ilerledikçe özellikle kuruyemişler, yer fıstığı ve deniz ürünleri daha ön planlara çıkmaya başlar. Bunun yanında büyüklerde özellikle 4 yaşından sonraki çocuklarda ve erişkinlerde solunum alerjenleri denilen ev tozu akarı, polenler ve küf mantarları da önemli alerjenlerdir.

Atopi ve Alerjilerin Tedavisinde Kullanılan Yaygın Yöntemler Nelerdir?

Öncelikle alerjiniz olduğu atopinizin olduğu şeyden uzak durmak. Alerjide öncelikle ilk tedavi prensibi, ilaçtan da önce alerjinizin, atopinizin olduğu maddeden uzak durmaktır. Kedi alerjiniz varsa kediden uzaklaşmak, fındığa alerjiniz varsa fındıktan uzaklaşmak gibi. Ondan sonra da ilaç tedavisine geçeriz. Semptomatik tedavi dediğimiz hastalıkları kontrol edici, rahatlatıcı tedavileri veririz. Bunun yanında epigenetik faktörleri de güçlendirmemiz lazım. Yani işte işlenmiş gıdalardan uzak durmak, sigara dumanından uzak durmak, probiyotiklerden zengin beslenmek, stresten uzak durmak, sirkadiyen ritmi güzel ayarlamak. Bunların hepsi de alerjik hastalıkların tedavisinde rol oynar.

Atopik Bireyler Alerjik Hastalıkları Önlemek İçin Neler Yapabilir?

Atopisi olan şeylerden uzak durabilir ve demin saydığım çevre faktörlerini düzenleyebilir. İnsanlar her atopisi olduğu şeyden uzak durması gerekiyor. Eğer kişi atopisi olduğu şeyle karşılaşıldığında bir tepki vermiyorsa, bu bir hastalığa dönüşmüyorsa engelleme yapılmıyor. Örneğin yumurta atopisi tespit edilmiş ancak bu ürünü tükettiğinde herhangi bir reaksiyon olmadığında yumurta beslenmeden çıkarılmıyor. Çünkü yumurta büyümek ve gelişim için çok önemli yapıcı bir protein ve bu nedenle çok çok kıymetli. Dolayısıyla çocuğu mahrum etmemek gerekiyor. Ancak hava kirliliği, nem gibi çevresel ortamın düzenlenmesi gerekiyor.

Sonuç olarak atopi varlığında ebeveynler hem kendileri, hem de çocukları için hayatı kısıtlamamalı, gereksiz diyetlerle çocuğun büyüme ve gelişimini olumsuz yönde etkileyerek başka hastalıkları sebep olmamaları önem taşıyor.

Atopi Hakkında Sık Sorulan Sorular