Kapalı (Laparoskopik) Reflü Ameliyatı Nedir, Nasıl Yapılır?

Reflü Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. En sık görülen belirtiler göğüste yanma ve ağza acı-ekşi sıvı gelmesidir. Uzun dönemde yemek borusunda iltihap ve yara gelişebilir, daralma oluşabilir ya da Barrett özofagus adı verilen hücresel değişiklikler meydana gelebilir. Ayrıca öksürük, ses kısıklığı ve astım benzeri yakınmalar da tabloya eşlik edebilir. Eğer yutma güçlüğü, kilo kaybı veya kanama gibi alarm bulguları varsa mutlaka endoskopi yapılması gerekir.

Reflü Tedavisinde Ne Zaman Ameliyat Gündeme Gelir?

Her reflü hastası için cerrahi tedavi endikasyonu yoktur. Ancak şiddetli özofajit, büyük mide fıtıkları, ilaç tedavisine rağmen devam eden ve yaşam kalitesini bozan şikâyetler, reflüye bağlı daralma veya kanama gibi komplikasyonların görülmesi ameliyatı gündeme getirir. Ayrıca uzun süreli ilaç kullanmak istemeyen genç hastalar da cerrahi için aday olabilir. 
Cerrahi adaylarında objektif tanı zorunludur: endoskopi ile özofajit/Barrett varlığı mutlaka araştırılmalıdır; endoskopi normal ise pH-impedans ölçümü; ayrıca özofagus manometrisi ile majör motilite bozukluklarının (özofagus hareket bozuklukları) ameliyat öncesi mutlaka dışlanması gerekir.

Kapalı (Laparoskopik) Reflü Ameliyatı Nedir, Kimlere Uygulanır?

Laparoskopik reflü ameliyatı, genellikle hiatal herni onarımı ile fundoplikasyonun (midenin üst kısmının yemek borusu çevresine sarılması) birlikte yapıldığı bir işlemdir.
•Nissen (360°) – mideyi 360 derece sarmak,
•Toupet (270° posterior) – mideyi 270 derece sarmak,
•Dor (180–200° anterior) – mideyi 180-200 derece sarmak (yalnızca seçilmiş oldularda uygulanmalı).
Hangi ameliyatın seçileceği; manometri, reflü paterni ve cerrah-hasta tercihiyle belirlenir. Laparoskopik/robotik yaklaşımlar semptom kontrolü açısından benzerdir. 

Her Reflü Hastası Kapalı Ameliyat Olabilir mi?

Her hastaya cerrahi gerekmez ve her hasta uygun aday değildir. Akalazya (yemek borusu alt ucunda hareket bozukluğu) gibi majör motilite bozuklukları, kontrolsüz ciddi komorbidite, uygun olmayan anatomik/tedavi beklentileri cerrahiye engel olabilir. Normal pH izlemine rağmen yalnızca “hissetme” yakınması olan kişiler kötü adaylardır. Büyük paraözofageal hernilerde de çoğunlukla laparoskopik onarım mümkündür. 

Kapalı Reflü Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Ameliyat genel anestezi altında, karında açılan 4–5 küçük kesiden laparoskopik yöntemle yapılır. İşlem basamakları:
•    Diyafram kaslarının serbestleştirilmesi,
•    Mide fıtığının yerine yerleştirilmesi,
•    Diyafram açıklığının kapatılması (gerekirse mesh ile güçlendirme),
•    Fundoplikasyon (Nissen/Toupet/Dor) uygulanması.
Ameliyat süresi ortalama 60–120 dakikadır.

Kapalı Ameliyat İle Açık Ameliyat Arasındaki Farklar Nelerdir?

Laparoskopik cerrahi, açık cerrahiye göre çok daha küçük kesilerle yapılır. Bu sayede ameliyat sonrası ağrı daha az olur, iyileşme süreci hızlanır ve hastanede kalış süresi kısalır. Uzun dönem sonuçlar açısından ise iki yöntem arasında belirgin bir fark bulunmamaktadır. Açığa dönüş güvenlik nedeniyle nadiren gerekebilir. 

Kapalı Reflü Ameliyatının Avantajları Nelerdir?

•    Küçük kesiler ve düşük yara komplikasyonu; Kapalı ameliyat sayesinde daha küçük kesilerle işlem yapılır ve yara yeri komplikasyonları azalır.
•    1–3 gün içinde taburculuk; Hastalar daha kısa sürede taburcu olabilir.
•    İş ve sosyal yaşamlarına hızlıca dönebilir; 1–2 haftada masa başı işe dönüş olasılığı,
•    Yüksek semptom kontrolü ve yaşam kalitesinde artış; Ameliyat sonrası şikâyetlerin kontrol altına alınması ve yaşam kalitesinin artması, yöntemin en önemli avantajları arasındadır.

Ameliyat Sonrası Hastanede Ne Kadar Kalınır?

Hastanede kalış süresi merkezden merkeze değişmekle birlikte çoğu hastada yalnızca bir gecedir. Bazı programlarda aynı gün taburculuk da mümkün olabilir. Açık cerrahide kalış daha uzundur. Hastanede yatış süresinin kısa olması ve hastanın ameliyat sonrası ağrılarının daha az olması kapalı onarımın öne çıkmasını sağlamaktadır.

Kapalı Reflü Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?

İlk haftalarda yutma güçlüğü, gaz ve şişkinlik gibi şikâyetler sık görülür ancak genellikle 2–6 hafta içinde düzelir. Ofis çalışanları yaklaşık bir–iki hafta içinde işlerine dönebilirken, ağır iş yapanların 4–6 hafta beklemesi gerekir. Bu dönemde küçük lokmalarla yemek yemek, yiyecekleri iyi çiğnemek ve gaz yapan besinlerden uzak durmak iyileşmeyi kolaylaştırır. Diyet kontrolü ve beslenme önerileriyle kısa zamanda ameliyat öncesi şikayetlerin çoğu ortadan kalkar. Ameliyat öncesi doğru hasta seçimi, ameliyat sonrası başarıyı doğrudan etkilemektedir

Kapalı Reflü Ameliyatı Sonrası Reflü Tamamen Geçer mi?

Ameliyat sonrasında şikâyetlerin belirgin ölçüde azalması beklenir. Ancak her hastada tamamen ilaçsız bir yaşam mümkün olmayabilir. Uzun vadede bazı hastaların yeniden mide koruyucu ilaç kullanması gerekebilir, ancak bu dönemdeki şikâyetler çok daha hafif seyreder.

Ameliyat Sonrası Tekrar İlaç Kullanmam Gerekir mi?

Her dört hastadan birinde, uzun vadede mide koruyucu ilaç kullanımına yeniden ihtiyaç duyulabilmektedir. Bununla birlikte ameliyatın pozitif etkisi hissedilir ve semptomların daha hafif seyrettiği görülür.

Kapalı Reflü Ameliyatının Başarısı Nedir? Hastalık Tekrarlayabilir mi?

Laparoskopik reflü ameliyatı uzun dönemde yüksek başarı oranına sahiptir. Ancak zaman içinde mide fıtığının tekrarlaması veya fundoplikasyonun gevşemesi mümkün olabilir. Yeniden ameliyat gereksinimi büyük serilerde %5–7 oranında bildirilmiştir.

Kapalı Reflü Ameliyatı Sonrası Beslenme Nasıl Olmalı?

Ameliyat sonrasında beslenme kademeli olarak ilerler. Öncelikle sıvı gıdalarla başlanır, ardından püre ve yumuşak gıdalarla devam edilir. Yaklaşık 3–6 hafta içinde normal katı gıdalara geçiş yapılır. Bu süreçte küçük lokmalar almak, yiyecekleri iyi çiğnemek ve gazlı içeceklerden kaçınmak önemlidir.

1. Evre (ilk günler): berrak-sıvı → tam sıvı,
2. Evre (2–3 hafta): püre/ yumuşak; gazlı içeceklerden kaçın, küçük lokmalar, iyi çiğneme,
3. Evre (3–6 hafta): yumuşaktan katıya kademeli geçiş; lif ve proteini artır.
Bu önlemler diyetisyen kontrolünde de alınabilir. Genellikle kademeli katı gıdaya geçiş sağlayan sıvı beslenme diyeti ameliyattan sonra tercih edilen beslenme yöntemidir.

Doğru seçilmiş hastalarda, deneyimli bir ekip tarafından uygulanan laparoskopik reflü cerrahisi; yüksek semptom kontrolü, kısa yatış ve hızlı iyileşme sağlar. Ameliyat kararı; endoskopi, pH-impedans ve manometri gibi objektif değerlendirmeler sonrasında, hasta-hekim ortak kararı ile verilmelidir.

Kapalı Reflü Ameliyatları Hakkında Sık Sorulan Sorular