Yaz mevsimi geldi çattı. Olumlu yönlerine karşın sıcak hava beraberinde sağlığımızı ilgilendiren bazı riskleri de getiriyor.
Güneş çarpması ve yanıklar, burun kanamaları, sıcaklar artan terleme, isilik, mantar gibi deri hastalıkları, terlemeye karşın yeterli su alınmaması nedeniyle oluşan susuz kalma hastalığı( dehidratasyon), temiz olmayan su ve besin tüketimi kaynaklı sindirim sistemi hastalıkları, yaz ishalleri, açık hava aktiviteleri ve piknik sırasında oluşabilen arı, böcek, yılan, akrep sokmaları, kene tutunması, havuzda yüzmeyle oluşan göz, kulak ve deri enfeksiyonları ile denizde yüzerken denizkestanesi batması veya denizanası çarpması yaz aylarında sık görülen sorunların başında geliyor
Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Meral Sönmezoğlu ‘’Yaşlılar, küçük çocuklar ve farklı hastalıkları nedeniyle bağışıklık sistemi zayıflayanlar yaz hastalıklarına daha hassas oldukları için bu sorunlar ölümle sonuçlanabilecek şekilde ağır seyrediyor. Yaz hastalıklarına karşı bilgili olunması ve gerekli önlemlerin alınması çok önemli’’ diyor.
Yazın, sıcak havada beklemiş gıdaların tüketimiyle gıda zehirlenmeleri ve ishalli bağırsak enfeksiyonlarını artırıyor. Küçük çocuklar ve 65 yaş üstü kişiler gıda zehirlenmelerine daha duyarlı oluyor. Bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler de besin zehirlenmesini şiddetli yaşayabiliyor.
Yazın yiyeceklerin oda ısısında bekletilmesi, üzerlerinde bakteri üremesinin en önemli nedeni olarak görülüyor. Oda ısısında 20 dakikadan uzun süre bekleyen yiyeceklerin içinde bakteriler çoğalmaya başlıyor. Sütlü ürünler (dondurma, tatlı bs.) et, balık ve tavuk ürünlerinin en çabuk bakteri üreten yiyecekler olduğu belirtiliyor ve buzdolabı dışında kesinlikle bir saatten uzun bekletilmemeleri gerekiyor.
Besin zehirlenmeleri ve tifo-dizanteri-turist ishali gibi ishalli hastalıklar açıkta bekletilmiş ürünlerle gelişiyor. Yiyecekler buzdolabından çıkarıldıktan 20 dakika sonra ortam ısısına ulaşıyor. Yiyeceklerin içinde bakterilerin çoğalmasıyla hem bakterilere hem de toksinlere bağlı bağırsak iltihaplanması ve besin zehirlenmesi oluşup ishal, karın ağrısı, bulantı ve kusma gelişiyor. Bu belirtiler bazı kişilerde kısa sürerken yaşlı ve bebeklerde uzun zaman görülebiliyor.
Sıcak havada herkesin su ihtiyacı artıyor. Sıcak çarpması ve terlemeyle kaybedilen su ve elektrolitlerin yeterli miktarda alınmaması kişide susuz kalan organların bozulmasına bağlı böbrek yetmezliğine yol açıyor. Dil kuruyor, cilt buruşuyor, bilinç bulanıklığı gelişiyor. Kişiye hemen su içirmek gerekiyor. Kişi su içecek durumda değilse hastaneye götürülmesi ve damardan sıvı verilmesi öneriliyor. Özellikle 5 yaş altı küçük çocuklarda, 65 yaş üzeri yaşlılarda ve bağışıklık sistemi bozuk hastalarda su kaybı tehlikeli bulunuyor.
Su içemeyecek kadar bulantı, kusma ve su kaybına bağlı böbrek fonksiyon bozukluğu en dikkat çekici belirti olarak değerlendiriliyor. İdrar çıkaramayacak kadar böbrek yetmezliği gelişiyor. Bu hastaları hastaneye yatırarak damar yoluyla su-elektrolit dengesini düzeltecek tedavi vermek gerekiyor.
Yazın dış ortamlarda ve yeşil alanlarda bulunma, toprağa basma kene, arı, eşekarısı, sivrisinek, at sineği, karasinek, pire ve örümcek sokmak ya da ısırması gibi sorunlara yol açabiliyor. Arı sokması ağır alerjik reaksiyon oluşturabiliyor. Şunlara dikkat etmek gerekiyor:
• Otlarda açık ayakkabı ve çıplak ayakla yürünmemeli
• Piknikte kol ve bacakları tam örten giysiler giyilmeli
• Yiyecek ve içeceklerin ağzı açık kalmamalı
• Açık alanlara giderken parfüm, kokulu krem, sprey kullanılmamalı
• Açık renkli giysiler giyilmeli. Böcekleri cezbeden canlı renkler giyilmemeli
• Ev ve arabaların camları kapalı tutulmalı
• Böceklerin yuvaları (arı kovanı) çöp bidonlarından uzak tutulmalı
Sıcakta kalma, yüksek tansiyon ve travmalar burun kanaması nedeni olabiliyor. Bu durumlarda başın arkaya yatırılarak burun tampon uygulanması, sorunun uzun sürmesi halindeyse hastaneye başvurulması gerekiyor.
Sık ve çok terleme ile hava aldırmayan naylon karışımlı kıyafetler, deride mantar enfeksiyonlarının oluşmasına zemin hazırlayabiliyor. Sıcak havalarda pamuklu ve rahat kıyafet giymek ve sık duş almak mikropların deriye yerleşmesine engel oluyor.
• Isırılan bölge suyla yıkanmalı ve deride artık kalmadığından emin olunmalı
• Alerjik reaksiyon gelişirse (şişlik, kızarıklık ve kaşıntı başlarsa) buz uygulanmalı
• Isırılan kol veya bacaksa, yüksekte tutulmalı ve şişmesi önlenmeli
• Kızarma şişme ve ağrı gelişip devam ederse en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurmalı
• Bağışıklık sistemi zayıf kişiler (65 yaş üstü, kronik hastalığı olanlar, kemoterapi veya kortizon tedavisi alanlar vb. ) ile yaraları 24 saatte geçmeyenler mutlaka sağlık kuruluşuna başvurmalı.
”
Alo Yeditepe