Ateş, değişik hastalıklara karşı vücudun gösterdiği, bebek ve çocuklarda özellikle sık görülen bir bulgu. Tüm bebekler zaman zaman ateşlenir. Peki Bebeklerde ve çocuklarda ateş kaç olmalı? Ateşi düşürme yolları neler? Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları / Yenidoğan Uzmanı Prof. Dr. Filiz Bakar bebeklerde ve çocuklarda ateş ile ilgili merak edilenleri anlattı.

Bebeklerde ve çocuklarda ateş kaç olmalı? Ateşi düşürme yolları neler?

Ateş, değişik hastalıklara karşı vücudun gösterdiği, bebek ve çocuklarda özellikle sık görülen bir bulgu. Tüm bebekler zaman zaman ateşlenir. Peki Bebeklerde ve çocuklarda ateş kaç olmalı? Ateşi düşürme yolları neler? Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Yenidoğan Uzmanı Prof. Dr. Filiz Bakar bebeklerde ve çocuklarda ateş ile ilgili merak edilenleri anlattı.

Normal şartlarda ateş minimum ve maksimum kaç derece olmalı?

Normal vücut ısısı 36.5-37.5 arası olup ortalama 37 derece olarak kabul edilmektedir. Vücut ısısı yaşa, aktivite düzeyine ve günün saatine göre değişim gösterir. Küçük bebeklerde vücut ısısı daha büyük çocuklar ve erişkinlere göre daha yüksektir. Yenidoğanlarda ortalama vücut ısısı 37.5 derecedir. Sabah saatlerinde vücut ısısı daha düşük iken akşam saatlerinde 0,5 derece daha yüksektir.

Bebeklerde ve çocuklarda kaç derece ateş tehlike göstergesidir?

Küçük bebeklerde (36 aya kadar) vücut ısısının 38 derece üzerine, daha büyük çocuklarda ise 37.8 derece üzerine çıkması ateş olarak kabul edilmektedir. Ortamın çok sıcak olması ya da çocuğun kalın giysilerle giydirilmesi özellikle küçük bebeklerde vücut ısısını geçici olarak yükseltebilir. Ancak sıcaklık düşürüldüğünde ya da çocuğun giysileri hafifletildiğinde ateş düşmüyorsa bu durum gerçek ateş olabilir.

Çocuklarda ateş nasıl ölçülmelidir?

Ağızdan, alından, kulak yolundan, koltuk altından, makattan ateş ölçülebilir. Makattan ölçüm çocuğu rahatsız ettiğinden pratikte çok kullanılmayan bir yöntemdir. Küçük bebeklerde koltuk altı, biraz daha büyük çocuklarda kulak yolundan ölçüm hekimler tarafından daha çok tercih edilen ve önerilen yöntemlerdir.

Hangi durumlarda yüksek ateş nedeni ile hastaneye başvurulmalıdır?

Üç yaş altındaki bebeklerde ateş varsa mutlaka hastaneye başvurulmalıdır. Daha büyük çocuklarda dirençli ateş varsa, sık aralıklarla yükseliyorsa, beraberinde halsizlik, genel durum bozukluğu, kusma, baş ağrısı, ishal, öksürük, nefes darlığı, döküntü, eklemlerde şişlik ve bilinç kaybı varsa ebeveynler çocuğu acil olarak hastaneye götürmelidir. Özellikle 3 günden daha uzun süren dirençli ateş olması ciddi bir durumun göstergesidir ve hastaneye başvurulmalıdır.

Çocuğumuz covid mi grip mi nasıl anlarız? Ateş ikisinde de olur mu?

Grip, nezle, bademcik enfeksiyonu gibi üst solunum yolu enfeksiyonları çocukluk çağında görülen ateşin bir numaralı sebebidir. Gripte de Covid’de de en sık görülen belirtiler boğaz ağrısı, boğazda gıcıklanma, kuru öksürük, kas ve eklem ağrıları, iştahsızlık, yüksek ateş, karın ağrısı ve ishaldir. Grip ve Covid-19 u klinik belirti zemininde birbirinden ayırt etmek mümkün değildir ve hastaneye başvuran hastalarda sorgulama ve muayene ile ayırt etmek kolay değildir. Ancak PCR testiyle anlaşılabilir.

Çocuklarda yüksek ateş nasıl düşürülür? Doktora gitmeden evde bakım nasıl olmalı?

Ateş bir hastalık değildir. Özellikle enfeksiyon hastalıklarının önemli bir klinik belirtisidir. Bu yüzden ateşin tedavisinde ilk basamak nedenin saptanması ve ona yönelik tedavi başlanmasıdır. Ateş tek başına beyin hasarı yapmaz. Çocuğun ateşini düşürmek için ilk yapılacaklar sıvı alımının artırılması ve aktivitesinin kısıtlanmasıdır. Bunlara rağmen ateş çocuğa rahatsızlık veriyorsa ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Grip ilaçları da ateş düşürücü içerdiğinden ateş düşürücülerle beraber kullanılmamalıdır.

Ateşli havale nedir?

38 derecenin üzerinde ateşle beraber kasılma ve bilinç kaybı ile seyreden bir durumdur. Altı ay -5 yaş arası çocuklarda görülmekle beraber en sık görüldüğü yaş grubu 12-18 ay arasıdır. Ailede ateşli havale geçiren birey varsa risk artar. Çocuğun yakın zamanda aşılanmış olması riski arttırır. Daha çok virüs infeksiyonlarının seyrinde görülür. Genellikle infeksiyonun ilk gününde görülür. Sıklıkla 39 derece üzerindeki ateşlerde görülmekle beraber 38-39 derece arasında da görülebilir.

Ateşle ilgili doğru bilinen yanlışlar nelerdir?

Aileler çocuklarında ateş olduğunda özellikle ateşli havale korkusu ile telaşlanıp kaygılanıyorlar. Oysa ateş vücudun infeksiyon etkenleri ile savaşmada verdiği sağlıklı bir tepkidir. Bu açıdan bakıldığında ateşin vücuda faydalı olduğu bilinmelidir. Ateş düşürücüler gerekli olmadığı takdirde kullanılmamalıdır. Ateş düşürücü infeksiyonu tedavi etmez, sadece çocuğu rahatlatır.