Bypass Nedir? Bypass Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Bypass Nedir?

Koroner bypass ameliyatı, kalbin tıkalı damarlarına alternatif bir yol oluşturarak kan akışını yeniden sağlamak amacıyla yapılan cerrahi bir işlemdir. Ameliyat sırasında bacak ya da göğüsten alınan damarlar, tıkalı damarın aşağısına dikilerek kanın bu yeni yoldan akması sağlanır. Böylece tıkanıklık bypass edilmiş olur.
Kalbe kan taşıyan koroner arterler, 2-2,5 mm çapında ince ve hassas damarlardır. Damar sertliği ve kireçlenme nedeniyle bu damarlar tıkanabilir, bu da kalbin yeterince beslenememesine yol açar. Sonuç olarak göğüs ağrısı, nefes darlığı veya kalp krizi gelişebilir.

Bypass Hangi Hastalıklarda Uygulanır?

Kalp, vücudumuza kan pompalayan kas yapısında bir organdır ve sağlıklı çalışabilmesi için düzenli olarak beslenmesi gerekir. Kalbe kan taşıyan damarlara koroner arter adı verilir. Bu damarlar 2–2,5 mm çapında oldukça ince yapılara sahiptir.
Zamanla damar sertliği veya damar kireçlenmesi nedeniyle bu damarlar tıkanabilir. Tıkanıklık, kalbe giden kan akışını azaltır ve kalbin beslenmesini bozar.

Bunun sonucunda:
•    Hastalığın ilk evrelerinde göğüs ağrısı ve nefes darlığı,
•    İlerleyen dönemlerde ise kalp krizi görülebilir.
Koroner bypass ameliyatı, tıkalı damarın kan akışını yeniden sağlamak için yapılır. Bu ameliyat, hem göğüs ağrısını ortadan kaldırmak hem de kalp krizi riskini azaltmak amacıyla uygulanır.

Koroner Arter Hastalığında Risk Faktörleri Nelerdir?

Koroner arter hastalığının ortaya çıkmasında birçok risk faktörü rol oynamaktadır. Bunların başında sigara kullanımı gelir. Ayrıca: Ailesinde kalp hastalığı öyküsü olanlar, diyabet hastalığı bulunanlar, yüksek tansiyon hastaları ve yüksek kolesterol değerlerine sahip kişiler kalp damar hastalıkları açısından yüksek risk taşır.
Eğer kişide bu risk faktörleri mevcutsa ve özellikle eforla gelen göğüs ağrısı veya nefes darlığı gibi şikâyetler varsa, vakit kaybetmeden bir hekime başvurması gerekir. Erken tanı, hem stent işlemlerinde hem de koroner bypass ameliyatlarında başarı şansını önemli ölçüde artmaktadır. Kalp krizi gerçekleşmeden yapılan müdahaleler, hastaların ameliyattan göreceği faydayı maksimuma çıkarır.

Koroner Damar Tıkanıklıklarının Belirtileri Nelerdir? 

•    Efor sırasında veya sonrasında göğüs ağrısı (anjina)
•    Nefes darlığı
•    Çabuk yorulma
•    İleri vakalarda istirahat halinde bile ağrı
•    Kalp krizi şeklinde ani ve şiddetli tablo

Göğüs ağrısı genellikle 3–5 dakika sürer, yanma ya da baskı şeklinde hissedilir ve bazen kola yayılabilir. Erken dönemde fark edilen bu belirtiler, kalp krizinin habercisi olabilir.

Hangi Durumlarda Bypass Ameliyatı Yapılır?

Koroner bypass ameliyatı, tıkanan damarın kan akışını yeniden sağlamak amacıyla yapılır. Cerrahi işlemde bacak veya göğüsten alınan sağlıklı damarlar, tıkalı damarın alt kısmına dikilerek kanın bu yeni yoldan akması sağlanır. Böylece kalp yeniden yeterli oksijen ve besin alır.
Bypass ameliyatı; Göğüs ağrısını ortadan kaldırmak, kalp krizi riskini azaltmak, kalp kasının beslenmesini iyileştirmek ve hastanın yaşam kalitesini yükseltmek amacıyla yapılmaktadır. 

Bypass Ameliyatında Erken Müdahalenin Önemi Nedir?

Bypass ameliyatı her zaman kalp krizi sonrasında yapılmamaktadır. Aksine, kalp krizinden önce, erken teşhis ile müdahale edilmesi daha güvenlidir. Kalp krizi sırasında kalp kasının bir bölümü hasar görür ve bu durum ameliyat riskini artırmaktadır. Bu nedenle, risk faktörlerine sahip kişilerin düzenli kontrollerini yaptırması büyük önem taşımaktadır.
Risk faktörleri şunlardır:
•    Sigara kullanımı
•    Ailede kalp hastalığı öyküsü
•    Diyabet (şeker hastalığı)
•    Yüksek tansiyon
•    Yüksek kolesterol
•    Hareketsiz yaşam tarzı

Bypass Ameliyatı Öncesi Hazırlık Süreci Nasıldır?

Koroner bypass ameliyatı çoğu zaman acil şartlarda yapılır. Tanı konulduktan sonra hastayı uzun süre bekletmek doğru değildir. Bazı durumlarda hasta saatler içinde ameliyata alınabilmektedir. 

Eğer hastanın durumu uygunsa ve önümüzde 1-2 haftalık bir hazırlık süresi varsa, bu süre içinde hastanın ameliyata en iyi şekilde hazırlanması sağlanmaktadır. Bunun için;

•    Sigaranın bırakılması (ameliyat sonrası komplikasyon riskini azaltmak için)
•    Akciğer fonksiyonlarının iyileştirilmesi
•    Vücutta aktif enfeksiyon bulunmaması
•    Böbrek fonksiyonlarının kontrol edilmesi
•    Diyabetli hastalarda kan şekeri seviyelerinin dengelenmesi

Bu hazırlıkların amacı, ameliyatın hem güvenli hem de başarılı geçmesini sağlamaktır. Ancak acil vakalarda hasta, doğrudan anjiyo laboratuvarından ameliyathaneye alınabilmektedir.