Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Bala Başak Öven sık görülen kanser türleri, kanser belirtileri ve kanser tedavisinde uygulanan yeni tedavi yaklaşımları hakkında merak edilen soruları yanıtladı. 

En Sık Görülen Kanserler Hangileri?

Kadın ve erkekler arasında en sık görülen kanserler farklılaşmaktadır. Buradaki temel neden hormonal değişikliklerdir. Bugün kadınlarda en sık görülen kanserlerin başında meme kanseri gelir. Bunu akciğer ve bağırsak kanseri izler. Erkeklerde ise görülme sıklığına göre; prostat, akciğer, kolon kanseri ilk üç sırada yer almaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri; sigara kullanımının artmasına bağlı olarak akciğer kanseri de kadınlarda artmaya başlamasıdır.

Kanserde Risk Faktörlerini Değiştirmek Mümkün mü?

Kanserin direkt  sebebini söylemek güç olsa da bazı risk faktörlerinin buna sebep olduğu bilinmektedir. Bunların bazıları değiştirilebilir risk faktörleri iken bazıları değiştirilemez faktörler olarak sıralanmaktadır. Örneğin ileri yaş / yaşlanma. Akciğer kanseri, prostat kanseri için risk oluşturmaktadır. Ancak ne yaşlanma ne de cinsiyet faktörü değiştirilebilir risk faktörleri değildir. Aynı şekilde meme kanserinde olduğu gibi genetik faktörler de değiştirilemez. Bununla birlikte değiştirilebilecek faktörlerin içinde yaşam tarzı değişiklikleri gelmektedir. Sağlıklı bir yaşam tarzının olması birçok kanser için riski azaltıcı etki yaratmaktadır. Nedir bu yaşam tarzı değişiklikleri? Sağlıklı beslenmek; sebze meyve içeriğini artırmak, hayvansal gıdaları, özellikle işlenmiş et tüketimini azaltmak. Egzersiz yapmak, obeziteden uzak durmak ve tabii ki en başta söylenmesi gereken sigaradan uzak durmak.

Kanser Tedavisinin En Önemli Unsurları Nelerdir?

Tedavinin en önemli unsurları; hastalığa göre, hastalığın yaygınlığına göre, kişiye göre, yaşa göre tedavinin değişmesidir. Erken yakalanan hastalıkların bir kısmında, kanser cerrahisi ilk sırada gelmektedir. Bununla beraber tıbbı onkolojide kemoterapi tedavisi uygulanmaktadır. Yine hasta ve hastalığın durumuna göre; ameliyat sonrası koruma tedavisi olarak, yaygın bir hastalıkta hastalığı kontrol etmek için kemoterapi uygulanmaktadır. Bu konuda, akıllı ilaç olarak bilinen hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapiler son yıllarda onkolojide çığır açan gelişmeler olarak kabul edilmektedir.

“Bazı Kanser Türlerinin Tedavisi Mümkün” Denilebilir mi?

“Bazı Kanser Türlerinin Tedavisi Mümkün mü?” sorusunun yanıtı “Kesinlikle Evet”. Kanser artık tedavi edilebilir bir hastalık olarak nitelendirmektedir. Bu noktada erken tanı çok önemli. Özellikle bazı kanser türleri için tarama yöntemleri oldukça değer taşımaktadır. Çünkü taramayla tamamen sağlıklı bir bireyin, hasta olmadan, şikayeti olmadan tetkik yaptırmaktadır.  Meme kanseri, bağırsak kanseri, rahim ağzı kanseri ve hatta akciğer kanseri için, tarama yöntemleri ile hastalık erken saptanırsa, ölüm oranlarının azaldığı bilinmektedir. Yine rahim ağzı kanseri için HPV aşısı standart olarak uygulanması da önerilmektedir. Tarama olarak da 5 yılda bir smear testi yapılması ülkemizde ve dünyada standart bir uygulama olarak bilinmektedir.

İmmünoterapi Kanser Tedavisinde Neden Avantajlıdır?

İmmünoterapi, vücudun kendi bağışıklık sistemini artırarak, kanserle savaşmasını sağlar. Kemoterapi gibi yaşam kalitesini bozmadan etkili olmaktadır. İmmünoterapi hem kanserde yaşam sürelerini uzatıyor hem de hastaneye bağımlılığı azaltıyor. Çünkü ağızdan hap şeklinde kullanılabilen türleri de var. Yan etkileri de çok az olmasının yanında baş edilebilir etkiler olduğu bilinmektedir. İmmünoterapiler uzun yıllardır kullanılmakla birlikte özellikle son 5 yılda oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır. Ve birçok kanser türünün tedavisinde yer bulmaktadır.

Hangi Belirtiler Kansere İşaret Edebilir?

Kanserde erken tanı ve tedavi yaşam şansı için çok önemli. Erken tanı için de semptomların farkında olmak gerekmektedir.  Tedaviye rağmen geçmeyen öksürük, kilo kaybı, sonradan tespit edilmiş kansızlık, vücutta ele gelen kitleler gibi belirtilerde mutlaka hekime başvurmak gerekmektedir. Elbette kanserle mücadelede bireysel olarak yapılabilecekler var. Stresten uzak durmak, sigaradan uzak durmak, alkol tüketimini kısıtlamak, düzenli egzersiz yapmak kanserden korunmak için yapılabilecekler arasında yer almaktadır.