Genetik Test Nedir?

Genetik testler, bireylerin DNA’sını inceleyerek belirli kalıtsal hastalıkları teşhis etmek, hastalıklara yatkınlığı belirlemek veya genetik yapı ile ilgili bilgileri ortaya koymak amacıyla yapılan laboratuvar testleridir. Sağlığınızla ilgili önemli kararlar alırken genetik testler, kişiye özel koruyucu hekimliğin temel taşlarından biri haline gelmiştir.

Hangi Durumlarda Genetik Test Yapılır?

Genetik testler, genetik bir hastalıktan şüphelenildiğinde yapılan testlerdir. Ancak günümüzde birçok hastalığın temeli, genlerimizde meydana gelen değişimlerin sonucu olduğu bilinmekte. Genler bir çeşit biyolojik kodlardır ve oluştuğumuz andan itibaren organlarımızın yapısını ve işleyişini kontrol etmeyiş bunların düzgün işleyişinin devamını sağlar. Genlerde doğuştan da hatalar olabilir sonradan da değişime uğrayabilir. Genlerdeki her tür değişimin belirlenmesi -doğumsal ya da edinsel- genetik testlerle mümkün.

Genetik Test Kimlere Yapılır?

Kimse kendi kendine "Kanser belirteçlerime baktırayım" diye düşünmez, herhangi bir şikâyeti olmadan genellikle bir test yaptırmaz, yaptırmamalıdır. Tüm testler tahliller için bir hekime gidilmelidir. Genetik testlerde de aynı şekilde ister bir uzman şüphelenmiş olsun ister birey ailesel hikayesi nedeniyle risk görsün, mutlaka bir tıbbi genetik uzmanına danışılmalı.

Genetik Testlerle Hangi Hastalıklar veya Riskler Saptanabiliyor?

Testler hastalık gruplarına göre özelleşiyor. Ailesinde diyabet veya hormonal sorunlar olanlar için bu alanlara yönelik taramalar yapabiliyoruz. Kadın doğumdan gelen hastalarda infertilite gibi sorunlar için genetik testler uygulanabiliyor. En sık başvuru ise kanserlerle ilgili. Kanserlerin sadece yüzde 5-8'i ailesel özellik gösterir. Her hastalıkta önlem önemli ancak kanserde erken teşhis hayat kurtarır. Riski yüksek olan bireyler, daha sık takip programlarına alınabilir ya da koruyucu tedaviler uygulanabilir.

Genetik Test Yaptırırken Nelere Dikkat Edilmeli?

Öncelikle, kimse kendi kendine genetik test yaptırmamalı. Bir tıbbi genetik uzmanıyla görüşmeden test yapılmamalı, hatta başka bir uzman doktor test önermiş olsa bile. Genetik testler kişiye özeldir ve yorumlanması uzmanlık gerektirir. Testin isteği ve sonucu, mutlaka bir tıbbi genetik uzmanı tarafından değerlendirilmeli. İnternetten veya başka kaynaklardan edinilen bilgiler yanıltıcı olabilir. Bu nedenle, testler genetik uzmanı kontrolünde yapılmalı.