Alerji, üst solunum yolu enfeksiyonları, basınç değişiklikleri gibi nedenlerle tıkanan östaki borus, kulakta ağrı, tıkanıklık,kulak zarı yırtılması gibi sorunlara neden olabiliyor. Östaki tüpü tıkanıklığı yazın uçak seyahatleri ve dalış sporu nedeniyle sık görülüyor. Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Müzeyyen Doğan, yaz aylarında görülen kulak burun boğaz hastalıklarından bahsetti.
Yaz ayları ile birlikte deniz ve havuza girme sıklığı da artmaktadır, bu nedenle su ile bulaşan hastalıklarda artış görmekteyiz. Özellikle temiz olmayan sular dış kulak yolu enfeksiyonlarına ve bu suların yutulması halinde üst solunum yolu hastalıklarına neden olmaktadır. Yine yaz ayları ile birlikte klimaların yaygın kullanımı sonucunda bu klimaların iyi temizlenmeyen filtrelerinde yerleşebilen “klima mikropları” üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarının artışına yol açar. Sıcak hava burun mukozasındaki damarlarda genişlemeye yol açtığı için kanmayı kolaylaştırır. Uçak seyahatlerinde yine yaz aylarında artış olduğu için östaki borusu iyi çalışmayan hastalarda östaki borusu tıkanıklığına yol açarak orta kulak iltihabı oluşumunu ya da dalış sonrası oluşan ani basınç travması nedeniyle kulak zarının delinmesine neden olabilir.
En sık görülen KBB sorunları, dış kulak yolu enfeksiyonları, burun kanamaları, östaki tüpü tıkanıklığına bağlı orta kulak iltihapları ve ani basınç travması sonucu kulak zarının delinmesi, klimalardan ve havuz sularından bulaşabilen üst solunum yolu enfeksiyonları sayılabilir.
Östaki borusu orta kulak ve geniz bölgesi arasında uzanır. Orta kulağın havalanmasını sağlar ve orta kulak basıncını dengeler. Östaki borusunun çeşitli sebeplerle bu işlevlerini görememesine östaki tüpü tıkanıklığı diyoruz.
Soğuk algınlığı, alerjik rinit, geniz eti büyümesi, geniz bölgesini kaplayan kitleler, anatomik olarak östaki borusunun dar olması ve ani basınç değişikliklerine maruz kalınması gibi nedenlerle östaki borusu tıkanabilir. Yaz aylarında uçak yolculukları ve dalış sporları daha fazla yapılmaktadır. Her ikisinde de belirgin bir basınç değişikliği söz konusudur ve normal şartlarda östaki borusu normal çalışan bir kişi orta kulağa yansıyan fazla basıncı tahliye edebilir. Östaki borusu fonksiyonları bozulmuş olan kişilerde ise basınç artışı nedeniyle sorun yaşanacaktır.
Sık üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren ve geniz eti büyük olan çocuklar, alerjik riniti olan hastalar risk grubunu oluşturur. Ayrıca baş ve boyun bölgesine uygulanan radyoterapi östaki borusunu fonksiyonlarında bozulmaya yol açabilir. Uzun süre devam eden boğaz reflüsünün de östaki fonksiyonlarını bozduğu bildirilmiştir.
Östaki borusu tıkalı kişilerin uçak yolculuğu ve dalış yapmamaları gerekir. Üst solunum yolu enfeksiyonu geçirirken östaki borusunda geçici olarak tıkanıklık oluştuğu bilinmektedir ve bu nedenle akut üst solunum yolu enfeksiyonu geçirirken uçak yolculuğu ve dalış yapılmamalıdır.
Östaki borunda tıkanıklığa yol açan nedenin giderilmesi gerekir. Neden allerjiKısa süreli östaki borusu tıkanıklıklarında hastaların sakız çiğnemeleri önerilir, 5 günü geçmeyecek şekilde dekonjestanlı burun spreyleri ve antialerjik ilaçlar kullanılır. Uzun süren, orta kulak iltihabının geliştiği ya da kulak zarında perforasyon olan hastalarda antibiyotik kullanmak gerekir.
Dış kulak yolu kanalının enfeksiyonudur. Özellikle suyu seven mikroplar nedeniyle uzun süre havuz veya deniz suyuna maruz kalma sonucunda enfeksiyon tekrarlar.
Kimyasal maddeler ve nemli ortam dış kulak yolunun travmatize olarak mikropların yerleşmesini kolaylaştırır. Kirli sular içerdiği bakteriler ve mantarlar nedeniyle risk oluşturmaktadır.
Egzama veya sedef hastalığı gibi dış kulak yolu kanalını da etkileyebilen hastalıklar, kulağını sık sık yabancı cisimler ile karıştıran kişiler, yüzme veya sık sık duş alma gibi nedenlerle kulak kanalında su kalması, kirli suda yüzmek bu hastalığın oluşumu için risk faktörleridir.
Kulak ağrısı, kulak kaşıntısı, işitmede azalma, dış kulak yolunda şişlik, kızarıklık ve akıntı.
Kirli sularda yüzülmemesi ve kulağın kuru tutulması ilk alınacak tedbirlerdir. Yüzerken kulak tıpası kullanılabilir. Kulak egzaması olan kişiler katı vazelin sürülmüş pamuk tıkaçlar ile dış kulak yolunu sudan koruyabilir. Suya maruz kaldıktan sonra dış kulak yolunu kağıt havlu ile kurulayabilirler. Ayrıca dış kulak yolunu yabancı cimlerle kaşıyarak travmatize etmemek gerekir.
Kulak kanalındaki akıntı temizlenir ve bu akıntıdan etken mikrobu ve uygun tespit etmek için kültür alınır. Antibiyotik içeren kulak damlası reçete edilir. Bazen kulak kanalı kulak damlasının geçişine izin vermeyecek derecede daralır. Bu durumda ince bir tampon kulağın içine yerleştirilir. Damlalar tamponun üzerine damlatılarak kanalın açılması sağlanır. Oral antibiyotiklere nadiren ihtiyaç duyulur. Etken mantar ise antifungal ilaçları kullanmak gerekir.
Ağrı ve şişliği gidermek için bir ağrı kesici kullanılır. Kaşıntı ve iltihabı azaltmak için kortikosteroidler reçete edilebilir. Dış kulak yolunda başlayan enfeksiyon özellikle diabeti olanlarda ya da bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde kulak kanalının kıkırdak ve kemiğine yayılabilir. Bu duruma malign eksternal otit denir. Bu durumda hastanın hastaneye yatırılarak tedavi edilmesi gerekir.
”
Alo Yeditepe