Önlenebilir kanserler arasında yer alan kolon kanserinin tarama programları sayesinde az da olsa gerilediği görülüyor. ABD’de en sık görülen kanserler arasında 2. sıradan 3. sıraya geldiğini belirten Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Pata, bu gelişmenin riskli grupların düzenli takibi ve tarama programlarının önemini ortaya koyduğunu anlatıyor. Özellikle son yıllarda yaşanan yeni gelişmelerin bu anlamda taşları da yerinden oynattığını söylüyor.
Kolon kanseri, tarama programlarının hayat kurtardığı kanserlerin başında geliyor. Özellikle ailesinde kanser hikayesi olanlar için. Konuyla ilgili çalışmalar sürerken edinilen bilgiler kolon kanserine karşı yaklaşımı da değiştiriyor. Prof. Dr. Cengiz Pata özellikle genetik testler ve yeni nesil tanı teknolojisinin hem hastalar hem de hekimler için son derece önemli olduğunun altını çiziyor.
Tarama Testleri İçin Yaş Öne Çekiliyor
Kolon kanserinin daha sık ve daha genç yaşlarda görülmeye başlamasıyla günümüzde standart taramanın 50’den 45 yaşa düştüğünü söyleyen Prof. Dr. Cengiz Pata, şu bilgileri veriyor: “Kolon kanseri geçmişe oranla 30-35’li yaşlarda dahi sık oranlarda görülmeye başlandı. Standart tarama 50 yaşından sonra 10 yılda birdi. Yüksek risk taşıyan gruplar için daha özel tarama programları mevcuttu. Ama bugün bu bilgi de değişti. Şunu da söylemem gerekir, öyle kanser tipleri var ki biz ne kadar tarama yaparsak yapalım (yaklaşık %2-5 arası) normal çıkan bağırsakta 2 yıl sonra kanser görülebilir. Bu durumda kolonoskopi takiplerini düzenli yaptırmak ta kesinlikle kanser olmayacaksınız anlamına gelmiyor. Ancak yine de yüksek risk gruplarında düzenli taramaların yapılması gerekir.”
Yüksek Riskli Grupta Yeni Yaklaşımlar Var
Kolon kanseri kalıtımın etkili olduğu kanserlerden biri. Bu nedenle birinci derece yakınlarında kolon kanseri görülen kişiler yüksek riskli grup olarak değerlendiriliyor. Bu grupta yer alan kişiler için de yeni yaklaşımların olduğunu belirten Prof. Dr. Cengiz Pata, “Kolon kanserinde de bugün birçok kanserde olduğu gibi genetik danışmanlıkla kişinin riski belirlenerek tarama programları bu doğrultuda planlanabiliyor. Kolon kanseriyle ilgili tanımlanan 30’a yakın gen var. Bunların arasındaki farklara göre ayrıştırılması tamamen genetik uzmanlık gerektiren bir işlem. Bu hizmetler yurtdışında çok yaygınlaştı, ülkemizde de yeni yeni kullanıma girmekte” diye konuşuyor.
Genetik danışmanlığın kolon kanserinde çok önemli bir sayfa açtığını söyleyen Prof. Dr. Cengiz Pata, “Kolon kanserlerinin yaklaşık yüzde 1’ini oluşturan “Lynch Sendromu” bu konuda güzel bir örnek. Birinci derece akrabaları arasında iki nesil boyunca 40 yaşın altında kolon kanseri görülen bu gibi riskli kişileri en genç vakadan 10 yıl öncesinden başlanmak üzere 2 yılda bir kolonoskopi ile izlemeye alıyoruz. Bu vakalar için yeni yaklaşım şu; hasta olanlarda hastalık genini tespit edip risk altında olanları tarayarak bu genin olup olmadığını belirlenebiliyor. Geni taşımayan kişileri standart tarama programlarına alıyoruz. Dolayısıyla öncelikle birinci derece yakınlarında kolon kanseri görülen kişilerin erişkinlikten itibaren yaş sınırı olmadan genetik danışmanlık almalarında yarar var. Bu konuda ülkemizde de önemli gelişmeler yaşanıyor.” diye konuşuyor.
Genetik danışmanlık sonucunda genetik risk grubuna uymayan kişilerin tarama programlarını sıklaştırmak gerekmediğini anlatan Prof. Dr. Cengiz Pata, konuyla ilgili şu bilgileri veriyor: “ Yüksek riskli bulunanlar için tarama sıklığını 10 yıldan 5 yıla düşürüyoruz. Ancak örneğin kişinin 30 yaşındaki kardeşinde bağırsak kanseri tanısı konmuşsa, bu kişinin 20 yaşından itibaren 10 yılda bir kolonoskopi yaptırması gerekir. Ancak genetik danışmanlık sonrası kanser geni tespit edilmemişse normal tarama prosedürüne dönülemiyor. Yani kolonoskopi çektirmeye 20 yaşında değil 45 yaşında başlanabiliyor. “
Tanıda da Yeni Gelişmeler Var
Kolon kanserinin tanısında kullanılan dışkıda gizli kan testinin yanında bu konuda da yenilikler yaşandığını hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Pata, dışkıdaki protein ölçümü esasına dayanan testler çok yeni. Bu nedenle henüz yaygın olarak kullanılmadığını ancak önümüzdeki yıllarda tanıda yerini alacağını söylüyor. Tanı yöntemlerinde bir diğer yenilik de “Video Kapsül Kolonoskopi”. Aslında zor bir işlem olmasa da bazı kişiler kolonoskopi yaptırmaktan çekinebiliyor. Bu noktada kapsül kolonoskopi çok büyük kolaylık sağlıyor. Yaklaşık kuru fasulye tanesi büyüklüğünde olan ve içinde iki kamera bulunan bu özel cihazı hasta yutuyor. Kameranın elde ettiği görüntüler, kapsülün bağırsaklarda seyahati sırasında belinizdeki cep telefonu büyüklüğündeki bilgisayara aktarılıyor, işlem sonrasında kapsülün peşinde değiliz, belinizdeki bilgisayarın oluşturduğu video görüntülerini izleyerek bağırsaklar içerisinde polip gelişimi ya da farklı bir hastalık varlığı rahatlıkla görülebiliyor. Yeni nesil kapsüllerin tanı hassasiyeti yaklaşık yüzde 90-95 düzeyindedir.”
Basın Yansımaları: | hurriyetaile.com | cnnturk.com | ntv.com.tr | mynet.com
”
İlgili Yazılar
- Probiyotik Nedir? Faydaları Nelerdir?
- Reflü Nedir?
- Mide Mikrobu Nasıl Bulaşır?
- Mide, İnce ve Kalın Bağırsak Taramasında Kapsül Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
- Hassas Bağırsak Sendromu
- İlacı Nasıl Yutalım?
- Sanal Kolonoskopi BT
- Gastroözofageal Reflü Hastalığı Nedir?
- Kapsül Endoskopi
- Endoskopik Reflü Tedavisi / Stretta
- Endoskopik Fundoplikasyon İle Reflü Tedavisi
- Boğaz Reflüsü
- Gastroenterolojide Kullanılan Teknik ve Uygulamalar
- Ameliyatsız Reflü Tedavisi
- Reflünün Ameliyatsız Tedavisi
- Çölyak Hastaları Ne Yer?
- Haftada En Az Bir Kez Karın Ağrısı Çekiyorsanız Dikkat!
- Uykusuzluğun Nedeni Yediklerimiz Olabilir mi?
- Hepatit Hastalığı, Yemek Borusu Varisi İçin Risk Oluşturuyor
- Karın Şişkinliği Nedenleri ve Tedavisi
- Mide Rahatsızlıkları Yaşayanlara Ramazan Uyarısı
- Batı Tipi Beslenme Arttıkça Mide Kanseri de Artıyor
- Nedeni Bilinmeyen Kansızlık, Kabızlık ve Kusma Tehlikeli Olabilir
- Midesi Hassas Olanlarda İshal ve Kabızlık Arttı
- Bu Besinleri Tüketirken Dikkat!
- Akdeniz Tipi Beslenme, Kolon Kanseri Gelişimini Önlüyor!
- 71 Yaşındaki Hastanın Safra Yollarındaki Dev Taşlar Ameliyatsız Çıkartıldı
- Mide Ağrısı ile Uyanıyordum, Endoskopik Fundoplikasyon Sonrası Çok Rahatım
- Sindirimi Zorlayan Besinler Nelerdir?