Kolonoskopi Nedir? Nasıl Yapılır?

Kolonoskopi Nedir? 

Kolonoskopi, kalın bağırsakların detaylı olarak incelenmesi için kullanılan endoskopik bir yöntemdir. Kalın bağırsak, anüsten başlayarak ince bağırsağa kadar uzanan ve yaklaşık 1,5-2 metre uzunluğunda olan bir organdır. “Kolonoskop” adı verilen, ucunda kamera bulunan ince bir cihaz ile bağırsakların iç yüzeyi görüntülenerek değerlendirilir.  Bu işlem sayesinde olası hastalıkların erken teşhisinde kullanılan altın standart bir yöntemdir. 

Kolonoskopi Neden Yapılır? Erken Tanıda Önemi Nedir?

Kolonoskopi, kalın bağırsak hastalıklarının tanısı için kullanılır. Aynı zamanda çok önemli bir nokta da bazı hastalıkların tedavisi de gerçekleştirilebilmektedir. Kolonoskopi, basit ishal gibi yakınmalardan Crohn hastalığı, ülseratif kolit ve kalın bağırsak kanserine kadar uzanan geniş bir hastalık yelpazesinde kullanılır.
Günümüzde kolonoskopinin en önemli kullanım amaçlarından biri erken tanıdır. Kolon kanseri gelişmeden önce ortaya çıkan “polip” adı verilen öncül lezyonlar kolonoskopi sırasında tespit edilip çıkarılabilir. Bu sayede ileride gelişebilecek kanserlerin önüne geçmek mümkündür. Kolonoskopi, bu yönüyle hem tanı hem de tedavi sağlayan ender yöntemlerden biridir.

Kolonoskopi Nasıl Yapılır? Kolonoskopi Öncesi Hazırlık Süreci Nasıldır? 

Kolonoskopi fikri birçok kişi için ürkütücü gibi gürünse de günümüz teknolojik şartlarından son derece kolaylıkla yapılabilin çok önemli bir yöntemdir. 

İşlem iki temel aşamadan oluşmaktadır; bağırsak hazırlığı ve kolonoskopi işlemi.

• Bağırsak Hazırlığı

Kolonoskopi öncesinde bağırsakların tamamen temizlenmesi gerekir. Bu aşama hastalar için bazen zorlayıcı olabilir. Geçmişte 3-5 günlük diyet listeleri ve acı ilaçlar kullanılırken, günümüzde tek günlük diyet ve lezzetli ilaçlarla hazırlık yapmak mümkündür. Bu sayede bağırsaklar kısa sürede temizlenir ve işlem için hazır hale gelir.

• Kolonoskopi İşlemi

İşlem genellikle sedasyon (yarı uyku hali) altında yapılır. Kalın bağırsaklar düz bir boru gibi olmadığından, cihazın ilerlemesi sırasında bağırsakların kıvrımlarını geçmek gerekebilir. Bazen bağırsaklar cihazın üzerine toplanır ve gaz ile şişirilir; bu aşamalar hafif rahatsızlık veya ağrıya yol açabilmektedir. 
Burada en önemli nokta, işlemi yapan hekimin deneyimidir. Deneyimli bir hekim ve sedasyon konusunda uzman bir ekip sayesinde işlem, ağrısız ve güvenli bir şekilde tamamlanabilmektedir. 
Sedasyon sırasında kullanılan ilaçlar genel anestezi değildir; kısa süreli uyku sağlar ve işlem bitiminde etkileri geçer. İşlem sonrası 2-3 saat boyunca araç kullanmak veya dikkat gerektiren işler yapmak önerilmez. Bu şekilde yapılan kolonoskopi, hasta için konforlu ve rahat bir deneyim sunar.

Kimler Kolonoskopi Yaptırmalıdır?

Kolonoskopi hem tanı hem de tarama amaçlı uygulanır.

• 50 yaş ve üzerindeki tüm bireylerin, herhangi bir şikâyeti olmasa bile kolonoskopi yaptırması önerilir. Güncel verilere göre bazı kişilerde bu yaş sınırı 45’e kadar indirilebilir, çünkü kolon kanseri artık daha genç yaşlarda da görülebilmektedir.
• Ailesinde bağırsak kanseri olanlar, inflamatuar bağırsak hastalığı geçirmiş olanlar veya risk faktörlerine sahip kişilerde tarama yaşı daha erkene çekilebilir.
• Sağlıklı bireylerin 10 yılda bir kolonoskopi yaptırması, kolon kanserinden korunmada oldukça etkilidir. Örneğin 50, 60, 70 ve 80 yaşlarında yapılan dört kolonoskopi ile risk önemli ölçüde azaltılabilmektedir.