Bağışıklığı baskılayıcı ilaçlar bağışıklık sisteminizin yanıtını zayıflatarak nakledilen karaciğerin reddine engel olur. Ancak bağışıklığı baskılayıcı ilaçlar sizi enfeksiyonlara karşı daha eğilimli kılarlar. Bu yüzden reddi engellemek ve enfeksiyona karşı yeterli savunmayı sürdürebilmek için çelişen gereksinimler arasında dengeye ihtiyaç duyulur.
Neyse ki, nakledilmiş bir organı korumak için gereken bağışıklığı baskılayıcı ilaç miktarı ameliyat sonrasındaki ilk aylardan sonra düşer. Yine de bağışıklığı baskılayıcı ilaçlar, transplantasyondan sonraki birçok yıl boyunca gereklidir ve hiçbir zaman doktorunuzun izni olmadan, dozları azaltmamalı ve ilaç miktarını düşürmemelisiniz.Tüm bağışıklığı baskılayıcı ilaçlar bazı yan etkilere neden olabilmektedir.
Bağışıklığı baskılayıcı (immunsupresif) ilaçlar transplantasyon ameliyatından sonra ömür boyu kullanılacaktır. Hastaların bu ilaçlara karşı değişik reaksiyonlar vermeleri yüzünden, her bir bağışıklığı baskılayıcı rejim hastanın kişisel ihtiyaçlarına göre düzenlenir. Eğer diğer hastalar sizden farklı ya da daha çok veya daha az ilaç alıyorsa endişelenmeyin.
Çoğu insanın verilen tüm yan etkileri yaşamadıklarını ve zamanla dozunuzun azaltılarak daha az yan etki yaşayacağınızı unutmayınız.
Bazı bağışıklığı baskılayıcı ilaçlar yaşam boyu kullanılırken bazıları sadece red dönemlerini tedavi etmek amacıyla kullanılır.
Kortikosteroidler (kortizon) organ reddini önlemek için ömür boyu kullanılabildiği gibi uygun hastalarda sorun olmadığında ameliyatan sonraki 6 ay içinde kesilebilirler. Kısa süreli ve yüksek dozlarda ise rejeksiyon (red) tedavisinde kullanılırlar.Taburcu olurken 15-20 mg.(3-4) tablet şeklinde kullanılan deltacortril ilacı, aylar içersinde dozu azaltılır ve bazı hastalarda 1 tablet ile devam edilirken bazı hastalarda 6.ayda kesilir. Tabletleri öğünlerle birlikte alınız. Tabletleri, eğer günde bir kez alıyorsanız, sabahları kahvaltıda alınız. Kortikosteroidler genellikle siklosporin veya takrolimus ile kullanırlar.
T-hücrelerinin işlevini bloke eder ve bunların karaciğerinize saldırarak zarar vermesini engeller. . Tacrolimus 12 saat aralarla iki doz halinde alınmalıdır. Tacrolimus’un 1 ve 0,5 mg’lık tabletleri bulunur. Tacrolimus için kan düzeyi ölçüleceği zaman, kan önceki dozdan 12 saat sonra, yani tam bir sonraki hap alımından önce verilmelidir. Yani sabah 08:00 akşam 20:00 Tacrolimus alan bir hasta sabah 08:00’de ilacını almadan önce kanını verecektir. Yanınızda ilacınızı getirmeyi unutmayınız ki, kan testini yaptırır yaptırmaz içebilirsiniz. Dozunuzu kilonuza, kan düzeyinize, tıbbi durumunuza, laboratuar test sonuçları ve herhangi bir yan etkinin varlığına göre hesaplanacaktır.
Tacrolimusun başlıca yan etkileri şunlardır;
T-hücrelerinin (bir akyuvar türü) etkinliğini engelleyerek etki gösterirler; Siklosporin genelde kortikosteroidler ve diğer ilaçlar ile kombinasyon içinde ağız yoluyla verilir.Siklosporinin tercih edilen formu ağızdan alınan preparatıdır. Genel kullanım dozu 10-20 mgr/kg dır. Siklosporin düzenli olarak 12 saatte bir alınmalıdır. Siklosporinin kan düzeyi ölçümü etkilerinin değerlendirilmesi için son derece önemlidir. Siklosporin yüksek doz alındığında böbreklere ciddi hasar verebilir, ellerde uyuşma ve titreme yapabilir. Düşük doz alındığında ise organın reddine sebep olabilir. Siklosporinin kan düzeyinin ölçülebilmesi için en uygun zamanlama ilaç alındıktan iki saat sonraki kan düzeyidir. Siklosporin kan düzeyi ölçümlerinde bir gece önce uygun vakitte ilacın alındığından emin olunması sabah ilaç alındıktan tam iki saat sonra kan düzeyinin verildiğinden emin olunması gerekmektedir. Bu zamanlama içerisinde 5 dk’yı geçen zaman hatası yapılmamasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Dozunuz kilonuza, kan düzeyinize, tıbbi durumunuza, laboratuar test sonuçlarına ve herhangi bir yan etkinin varlığına göre hesaplanacaktır.
Siklosporinin başlıca yan etkileri şunlardır;
DNA sentezindeki bir enzimi inhibe ederek hücrelerin çoğalmasını önleme özelliğine sahiptir. Bağışıklık sistemi aktivasyonu için yeni lenfositlerin gelişmesinin önlenmesiyle etkili olur. Mychophenolate’ın en önemli yan etkisi mide- bağırsak sisteminde bulantı, kusma,ishal, peptid ülser gelişmesi olur. Ayrıca kemik iliği baskılanmasına bağlı olarak lenfositlerle birlikte eritrosit ve trombositlerin de aşırı derecede düşmesine sebep olabilir. Mychophenolate serum düzeyleri son derece düzenli seyrettiği için serum düzeylerine bakılmadan kullanılan bir ajandır. Yetişkinlerde sabah-akşam 500 mg-1000 mg kullanılır. Mychophenolate genellikle Tacrolimus veya Siklosporin gibi ilaçlarla bazı dönemlerde kombine olarak kullanılır. Özellikle akut rejeksiyon gösteren ya da rejeksiyona eğilimli hastalarda başlanmaktadır.
Her bir tablet 0.75 mg everolimus içerir.
Certican tabletler, 60 tablet içeren blister ambalajlarda sunulmaktadır. Proliferasyon sinyal inhibitörü olan everolimus, allogreft reddini önler. İmmünosüpressif etkisini, T-hücresine spesifik interlökinler (IL-2 ve IL-15) tarafından yönlendirilen, antijen etkisiyle aktive edilen T hücrelerinin çoğalmasını ve dolayısıyla da klonlanmasını inhibe ederek gösterir. Everolimus, söz konusu T hücresi büyüme faktörlerinin kendi reseptörlerine bağlanmasıyla harekete geçen ve normal olarak hücre çoğalmasına neden olan bir hücre-içi sinyal yolunu inhibe etmektedir. Bu sinyalin everolimus tarafından bloke edilmesi, T hücresi proliferasyonunun, hücre siklusunun G1 evresinde durmasıyla sonuçlanır.
Certican, karaciğer nakli olan hastalarda organ reddinin profilaksisi için endikedir. Karaciğer naklinde certican, takrolimus ve kortikosteroidlerle kombinasyon halinde kullanılabileceği gibi tek ilaç olarak da kullanılabilmektedir. Karaciğer transplantasyonu popülasyonu için ilk doz nakilden yaklaşık 4 hafta sonra uygulanmak üzere, günde iki kez 1.0 mg’lık doz önerilmektedir. Karaciğer nakli olan hastalarda, kalsinörin ile ilişkili renal toksisitenin en aza indirgenmesi için takrolimus maruziyeti azaltılmalıdır. Kandaki takrolimus çukur düzeyleri (C0) için 3-5 ng/ml’nin hedeflenmesi temelinde, Certican ile kombinasyon halinde doz uygulamasına başlandıktan sonra yaklaşık 3 haftadan itibaren takrolimus dozu azaltılmalıdır. Certican yalnızca oral kullanım içindir. Günlük Certican dozu, 2 defada ve her zaman için aç ya da tok karnına, ağızdan verilmelidir. Certican tablet, bir bardak suyla bütün olarak yutulmalı ve kullanım öncesinde ezilmemiş, parçalanmamış olmalıdır. Kan ve idrar testleri ile düzenli kontrol, doktorunuzun size nakledilen organın iyi fonksiyon gösterip göstermediğini değerlendirmesi, olası istenmeyen ilaç etkilerini tespit etmesi ve ilacınızın dozajını doğru tedaviyi elde edecek şekilde ayarlaması için önemlidir.
Kan testleri, doktorun ilaçlarınızın düzeyini ölçmesine (everolimus, siklosporin, takrolimus), böbrek aktivitenizi ve kanınızdaki şeker ve kolesterol düzeylerini kontrol etmesine olanak sağlar.
İdrar numunesindeki proteinlerin ölçülmesi de doktorunuzun böbrek aktivitesini değerlendirmesine yardımcı olur.
Certicanın bazı önemli yan etkileri şunlardır;
-Hiperlipidemi
-Anjiyoödem
-Proteinüri
-Yara iyileşmesinin bozulması
-Kan tablosunda bozulma (lokopeni, trombositopeni)
-Ağız içi aftlar
- Akciğerlerde/göğüs boşluğunda sıvı birikimi
-Dokularda sıvı birikimi (ödem)
- Ameliyat yerinde fıtık
Rapamune (Sirolimus)
Rapamune, karaciğer nakli alıcılarında organ reddini önlemek için kullanılır. Organ reddini, bağışıklık sistemindeki bazı hücreleri engelleyerek sağlar. Rapamune, tek başına verilebileceği gibi, Prograf (tacrolimus) ve Neoral (siklosporin) ile birlikte de kullanılabilir. Rapamune 1 mg.lık tablet formunda (her birinde 10 tablet bulunan 3 veya 10 blisterden oluşan 30 veya 100 tabletlik kartonlarda satılmaktadır. Rapamune tacrolimus ya da siklosporine bağlı böbrek toksisitesi gelişmiş hastalarda tek başınada kullanılabilir. Rapamune, günde bir kez ağız yoluyla kullanılır ve düzenli bir etki düzeyinin sağlanması açısından her gün aynı saatte alınmalıdır. Tabletler çiğnemeden, bütün olarak yutulmalıdır. Rapamune yan etkileri değişken olup, genellikle ilacın kan düzeyi ile ilişkilidir. Rapamune kan düzeyi, karaciğer nakli alıcılarında düzenli olarak izlenmelidir.
”
Alo Yeditepe