Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Süleyman ORMAN anlatıyor. Tekrarlamış veya uygun olan ileri evre bazı kanserlerde, kanser ilacının özel cihazlarla ısıtılarak karın içine verilmesi ve karın içinin yıkanması işlemi sıcak kemoterapi (HIPEC) olarak tanımlanmaktadır.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Nedir?

Tekrarlamış veya uygun olan ileri evre bazı kanserlerde, belli miktarda kanser ilacının özel tıbbi cihazlarla ısıtılarak belli bir süre ile ameliyat ile tüm gözle görünür tümörler silindikten sonra karın içine verilmesi ve karın içinin yıkanması işlemi sıcak kemoterapi olarak tanımlanmaktadır.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) İleri Evre Kanser Hastalarının Tedavisinde Yeni Bir Umut mu?

Günümüzde bazı kanserlerin ilerleyişi ve davranışı daha iyi anlaşılmış durumda. Sıcak kemoterapi de uygun kanser türleri için anlamlı derecede yaşam süresini uzattığı için artık standart uygulama haline gelmiş durumda.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Kimlere Uygulanır?

Sıcak kemoterapi birçok farklı kanser türünde uygulama alanı bulmaktadır. İlk tanı konduğu veya tekrarladığı zaman evre 4 olan, karın içine sınırlı ve tümüyle çıkarılabileceği düşünülen yumurtalık kanseri, kalın barsak-rektum kanseri, karın içi zarının kanserleri, bazı mide kanserleri, apendiks kanserlerinde sıcak kemoterapi tedavisi uygulanabilmektedir.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Tedavisinin Hasta Açısından Kazanımları Nelerdir?

Kanser tedavisi için standart kemoterapi alan hastalarda, yaraları iyileştikten ve ameliyat olduktan birkaç hafta sonra tedavilerine başlanabilmektedir. Ancak sıcak kemoterapi uygulaması farklıdır. 2 mm’ ye kadar küçültülmüş ve ameliyat esnasında gözle görülmeyen ve cerrahi ile çıkartılması mümkün olmayan tümörlerde sıcak kemoterapi ameliyat sırasında uygulanır. Bu sayede tümörlerin bertaraf edilmesi amaçlanır. Bu da sıcak kemoterapi uygulamasının hasta açısından önemli kazanımlarından biridir.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Nasıl Uygulanır?

Sıcak kemoterapi (HIPEC) uygulamasından önce hasta değerlendirilir ve bu tedaviye uygunluğu değerlendirilir. Sonrasında ise, her hastanın tümör tipine göre uygun doz kemoterapi ilacı belirlenir.  Ameliyat ile karın içine yayılmış tüm tümörler çıkarıldıktan sonra hazırlanan kemoterapi ilacı özel bir makine yardımı ile karın içine boşaltılır ve ilacın bir saate yakın karın içinde dolaştırılır. Bu işlemin tamamlanması sonrasında işlem hasta yoğun takip ve tedavi programına alınır.

Yumurtalık Kanserinde Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Ne Kadar Etkilidir?

Son çalışmalarda, sıcak kemoterapi eklenen uygun temizleme cerrahisi ile yumurtalık kanserlerinde yüzde 52’lere ulaşan 5 yıllık yaşam olasılığı bulunmaktadır. Daha iyi davranışlı, iyi kemoterapi hassasiyeti olan ve daha az organa yayılmış tümörlerde bu oran 5 yıl için yüzde 80’ lere kadar çıkabilmektedir.

Karın Zarı Kanserinde Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Ne Kadar Etkilidir?

Malign mezotelioma denilen karın içi zarı kanserinde uygun ve temiz cerrahi ile birlikte sıcak kemoterapi uygulaması yapılabilirse 5 yıllık yaşam yüzde 40’lara kadar çıkabilmektedir. Bu hastalarda ortalama yaşam beklentisi standart tedaviler ile 6-12 aydır.

Apendiks Kanserinde Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Ne Kadar Etkilidir?

Davranışı iyi giden apendiks kanserlerinin karın içi yayılmalarında uygulanacak temiz cerrahi ve sıcak kemoterapi ile 5 yıllık yaşam yüzde 80-90, davranışı daha kötü seyreden hücreli olan apendiks kanserlerinde 5 yıllık yaşam yüzde 50 civarındadır. Sıcak kemoterapisiz bırakılırsa, bu hastalarda 2 yıllık yaşam beklentisi çok düşüktür.

Kalın Bağırsak Kanserinde Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Ne Kadar Etkili?

Bu konuyla ilgili yapılan araştırmalar, karın içi yayılımı olan kalın barsak-rektum kanserlerinde ortalama yaşam standart tedaviler ile 6-12 ay civarı iken, seçilmiş uygun vakalarda yapılacak çok temiz bir cerrahi ve sıcak kemoterapi ile 5 yıllık yaşamın yüzde 40 civarına çıktığını göstermektedir.

Mide Kanserinde Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Ne Kadar Etkilidir?

Mide Kanserinde sıcak kemoterapi ile ilgili çalışmalar henüz tam netleşmemiş olmakla birlikte iyi seçilmiş vakalarda yapılacak sıcak kemoterapi ile genel sağ kalımın en az 12 ay daha arttırılabileceği saptanmıştır.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Yan Etkileri Var mıdır?

Sıcak kemoterapinin, kanser tedavisinde kullanılan diğer tedavi yöntemlerinde olduğu gibi bazı yan etkileri bulunmaktadır. Kemik iliğinin işlev kaybı, böbrek yetmezliği, karaciğer zehirlenmesi, akciğer yetmezliği, psiko-nörolojik bozukluklar, kalp, beyin, akciğer, ana damarlara pıhtı atması gibi bazı yan etkiler gözlemlenebilmektedir.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Hangi Durumlarda Uygulanmaz?

Karın içine sınırlı olmayan, uzak bölge metastazı olan kanser hastalarında sıcak kemoterapinin etkinliğinin olmadığı kabul edilmektedir. Dolayısıyla bu grup hasta için HIPEC işlemi kullanılamamaktadır.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Hangi Kanserlerde Nasıl Etki Eder?

Kalın barsak-rektum kanserleri, yumurtalık kanseri, apendiks kanseri, bazı mide kanserleri ve malign mezotelioma gibi karın içi zarı kanserlerinde ameliyatla tama yakın tümör temizliği yapılır. Verilen sıcak kemoterapi ile gözle görülmeyen ufak tümör hücreleri kemoterapi ile zehirlenir ve yok edilir.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Hastalarına Kanser Evrelemesi Yapılır mı?

Bu işlem sadece evre 4 olduğu belirlenmiş, farklı organlara metastaz yapmamış ve karın içine sınırlı yaygın tümörlerde uygulanmaktadır. Bu nedenle sıcak kemoterapi kararı verilmiş hastalarda ayrıca bir kanser evrelemesine gerek duyulmamaktadır.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Hastalarına Operasyon Sonrasında Sistemik Kemoterapi de Uygulanır mı?

Bu konuda hastanın ve hastalığın durumu belirleyici faktör olmaktadır. Genellikle tümörün tipine göre olmakla birlikte hızlı tekrarlayacağı veya erken nüks edeceği düşünülen tümör tiplerinde, sıcak kemoterapi uygulamasından sonra da sistemik kemoterapi uygulanabilmektedir.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) ile Mikroskobik Tümör Hücreleri Yok Oluyor mu?

Evet, yapılan araştırmalarda sıcak kemoterapinin en büyük etkisinin geride kalan gözle görülmeyen küçük tümörler ve hücrelerini hapsettiği veya yok ettiği şeklindedir.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) Sonrası En Sık Karşılaşılan Sorunlar Nelerdir?

Genellikle HIPEC tedavisi alacak hastalar daha önce ameliyat olmuş ve uzun süre kemoterapi almış düşkün durumdaki hastalardır. Çok ağır bir ameliyat ve ardından uygulanacak sıcak kemoterapinin genel anestezi ve alınacak çoklu organ çıkartımlarına bağlı ciddi komplikasyonları vardır. İç veya dış dikiş atmaları, yara yeri ayrışması, kanama, akciğer, karaciğer, böbrek, kemik iliği yetmezlikleri ve karın içi ciddi yapışıklıklar en sık karşılaşılan sorunlardır. Bu yüzden hastaların bu tarz bir süreci atlatıp atlatmayacağının belirlenmesi işlem öncesi en önemli basamaktır.